Σύγχρονα προγράμματα σπουδών Ιστορίας. Μία συγκριτική προσέγγιση από διεθνή σκοπιά

Περιεχόμενο (Syllabus):
Το μάθημα αφορούσε την κριτική θεώρηση ορισμένων σύγχρονων προγραμμάτων σπουδών Ιστορίας, πχ., του αγγλικού, του γαλλικού, του αυστραλιανού, του Βερολίνου-Βρανδεμβούργου, καθώς και των πρόσφατων ελληνικών (2021), στα οποία δόθηκε έμφαση, επειδή βρίσκονται πιο κοντά στον γνωστικό ορίζοντα των εκπαιδευομένων. Η προσέγγιση ήταν συγκριτική με άξονες, αφενός, τη διερεύνηση των δημόσιων διαμαχών για τα προγράμματα σπουδών Ιστορίας (διαμαχών που εν πολλοίς συνεχίζουν παλαιότερες για τα σχολικά βιβλία), αφετέρου, τη διερεύνηση των τομών / επικαλύψεων –αλλά και των αποκλίσεων– μεταξύ δημόσιας και σχολικής ιστορίας. Πιο συγκεκριμένα, διερευνήθηκε η δημόσια διαμάχη που πλαισίωσε την εισαγωγή και, στη συνέχεια, απόσυρση των ελληνικών Π.Σ. Ιστορίας του 2018-2019 και την αντικατάστασή τους από εκείνα του 2015/2021. Ειδικότερα, έγινε σύγκριση μεταξύ τους ως προς τις προσεγγίσεις που αξιοποιούν και οι οποίες προσιδιάζουν σε θεματικές και μεθόδους της δημόσιας ιστορίας. Η σύγκριση εμπλουτίστηκε με παραδείγματα από τον διεθνή περίγυρο τόσο ως προς τις δημόσιες διαμάχες όσο και ως προς τις επικαλύψεις δημόσιας και σχολικής ιστορίας. Επιπλέον, παρουσιάστηκαν έρευνες που αφορούν στη στάση των Ελλήνων εκπαιδευτικών ως προς τη χρήση, στο σχολείο, θεματικών και μεθόδων που προσιδιάζουν στη δημόσια ιστορία. Διαπιστώθηκε η θετική στάση των εκπαιδευτικών, σε γενικές γραμμές, αλλά, ταυτόχρονα και η έλλειψη συμβατότητας των προσεγγίσεων αυτών με την τυποποίηση που έχει διαμορφωθεί τόσο από (υπερβολικά) αναλυτικά προγράμματα όσο και από την εκτεταμένη εφαρμογή σταθμισμένων αξιολογήσεων (πχ., στην Ελλάδα, των Πανελλαδικών Εξετάσεων). Συμπερασματικά έγινε λόγος για τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες μπορεί η σύζευξη μεταξύ δημόσιας και σχολικής ιστορίας να αποβεί γόνιμη στο πλαίσιο των προγραμμάτων σπουδών Ιστορίας.

Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη:

Αθανασιάδης, Χάρης (2015). Τα αποσυρθέντα βιβλία. Έθνος και σχολική ιστορία στην Ελλάδα, 1858-2008. Αθήνα: Αλεξάνδρεια

Κόκκινος, Γ. (2020). «Εκβάλλοντας στην ίδια κοίτη: Θεωρία / επιστημολογία της ιστορίας, ιστορία της ιστοριογραφίας, διδακτική της ιστορίας». Κόκκινος, Γ. - Γατσωτής, Π. (επιμέλεια). Για μια σφαιρική και πολυδιάστατη ιστορική εκπαίδευση. Θεωρητικός σχεδιασμός, εννοιολογικός οπλισμός, περιβάλλοντα μάθησης, σχέδια εργασίας. Αθήνα: Πεδίο

Λιάκος, Αντώνης (2011). «Οι Πόλεμοι της Ιστορίας. Σημειώσεις επί του πεδίου». Συλλογικό. Αθέατες όψεις της Ιστορίας. Κείμενα αφιερωμένα στον Γιάνη Γιανουλόπουλο. Αθήνα: Ασίνη

Ausubel, David (1968). Educational psychology: a cognitive view. New York: Holt, Rinehart and Winston

Cauvin, Thomas (2022). Public History. A Textbook of Practice. Second Edition. New York: Routledge. 2nd edition

Cajani, L. - Lässig, S. - Repoussi, M. (eds.) (2019). The Palgrave Handbook of Conflict and History Education in the Post-Cold War Era. Cham, Switzerland: Palgrave-Macmillan

Clark, Anna (2016) “Private Lives, Public History: Navigating Historical Consciousness in Australia”. History Compass, Vol. 14, Issue 1 (January 2016), 1-8

Elmersjö, H-A. - Clark, A. - Vinterek, M. (eds.) (2017). International Perspectives on Teaching Rival Histories: Pedagogical Responses to Contested Narratives and the History Wars. London: Palgrave Macmillan

Franco, Barbara “Public History and Memory: A Museum Perspective”. The Public Historian, vol. 19, No. 2 (Spring, 1997), 65-67

Grever, Maria & Adriaansen, Robbert-Jan (2021). “Historical Culture”. Bloomsbury History: Theory and Method. Bloomsbury Publishing. DOI: 10.5040/9781350970854.056

Kokkinos, Giorgos & Gatsotis, Panagiotis (2008). “The Deviation from the Norm: Greek History School Textbooks Withdrawn from Use in the Classroom since the 1980s”. International Textbook Research, Vol. 30 (2008), Issue 1, 535-546

Oakeshott, Michael (199). On History and Other Essays. Liberty Fund

Popp, Susanne “Historical Consciousness, Historical Culture, and Public History: Three Key Concepts of History Teacher Education at German Universities,” Bulletin of Asia-Pacific Studies vol. XXII, 80-86

Rüsen, Jörn “Historical Narration: Foundation, Types, Reason“. History and Theory, vol. 26, No. 4, The Representation of Historical Events (Dec., 1987), 87-97

White, Hayden (2011). The Practical Past. Historein, 10, 10–19. https://doi.org/10.12681/historein.2

- Συναφείς ιστότοποι:

Συμβουλίου της Ευρώπης (https://www.coe.int/en/web/history-teaching/accueil)

Παρατηρητήριο για τη διδασκαλία της Ιστορίας (https://www.coe.int/en/web/observatory-history-teaching/home)

Unesco, Γλωσσάρι για Π.Σ. (http://www.ibe.unesco.org/en/glossary-curriculum-terminology/introduction)

EuroClio resources (https://euroclio.eu/resources/)

Αγγλικό Π.Σ. Ιστορίας (https://www.gov.uk/government/publications/national-curriculum-in-england-history-programmes-of-study)

Γαλλικά Π.Σ. Ιστορίας (https://eduscol.education.fr/2329/histoire-geographie)

Π.Σ. Ιστορίας Βερολίνου-Βρανδεμβούργου (https://bildungsserver.berlin-brandenburg.de/rlp-online/c-faecher/geschichte)

Π.Σ. Ιστορίας Αυστραλίας (https://www.australiancurriculum.edu.au/f-10-curriculum/humanities-and-social-sciences/history/)

Public History Weekly (https://public-history-weekly.degruyter.com/)

Αφιέρωμα περιοδικού Νέα Παιδεία – Γλώσσα (τχ. 182) (https://neapaideia-glossa.gr/issues/182/)