Πόσο ελληνικός είναι ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος; Μία μεθοδολογική πρόταση

Περιεχόμενο (Syllabus):
Το μάθημα αυτό εξετάζει τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο μέσα από το πρίσμα της διεθνικής ιστορίας. Πιο συγκεκριμένα συζητά τις μάχες στην Αθήνα του 1944, την κλιμάκωση της εμφύλιας σύγκρουσης (1946-1949) και τις μακρόχρονες επιπτώσεις της σύγκρουσης αυτής προκειμένου να καταδείξει τη σημασία των στιγμών αυτών στη μετάβαση από την αντιφασιστική ενότητα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στη διαίρεση του Ψυχρού Πολέμου. Προκειμένου να καταδείξει τη δυναμική αυτή πορεία, το μάθημα επιμένει στη συζήτηση γύρω από τη ρευστοποίηση της εθνικής κυριαρχίας και τις αντιθετικές αντιλήψεις για το ποια δύναμη εκπροσωπεί το έθνος, παρακολουθεί την εμπειρία του εκτοπισμού και την εγγράφει στη μεταπολεμική ιστορία των μεγάλων πληθυσμιακών μετακινήσεων και εν τέλει συζητά τη μετάβαση ανάμεσα στα ρευστά και ανοιχτά σύνορα των χρόνων του εμφυλίου με τη διαμόρφωση των παγιωμένων συνόρων της ψυχροπολεμικής εποχής. Αποφεύγοντας τη μονοσήμαντη προσήλωση στις διπλωματικές σχέσεις, το μάθημα εξετάζει τους πολλαπλούς τρόπους διασύνδεσης της ελληνικής υπόθεσης με διαφορετικές γεωγραφίες που εκτείνονται από το σχέδιο Τρούμαν για την καταπολέμηση του κομμουνιστικού κινδύνου και την υλική στήριξη του κομμουνιστικού στρατού από τις λαϊκές δημοκρατίες μέχρι τις διασταυρώσεις των Ελληνών πολιτικών προσφύγων με Ιάπωνες αιχμαλώτους πολέμου στην Τασκένδη. Ο στόχος είναι η εξοικείωση με τη διεθνική ιστοριογραφία, η κατανόηση της ελληνικής περίπτωσης πέρα από τα όρια ενός μεθοδολογικού εθνικισμού και η κατάδειξη των πολλαπλών επιλογών και οπτικών μέσα από τις οποίες μπορεί κανείς να προσεγγίσει το παρελθόν

Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη:
Βόγλης Π. Η αδύνατη επανάσταση: η κοινωνική δυναμική του εμφυλίου πολέμου, Αλεξανδρεια, 2014. Boeschoten R. και Danforth L., Παιδιά του ελληνικού Εμφυλίου: πρόσφυγες και πολιτικές της μνήμης, Αλεξάνδρεια, 2015. Gerolymatos An., An International Civil War: Greece, 1943-1949, Yale University Press, 2016. Ηλιού Φ., Ο Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος – η εμπλοκή του ΚΚΕ, Θεμέλιο, 2004. Ιατρίδης Γ., (επιμ.), Η Ελλάδα στη δεκαετία 1940-1950 Ένα έθνος σε κρίση, Θεμέλιο, , 1984. Καρπόζηλος Κ., Κόκκινη Αμερική: Έλληνες μετανάστες και το όραμα ενός Νέου Κόσμου, 1900-1950, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2017. Karpozilos K., “The Defeated of the Greek Civil War: From Fighters to Political Refugees in the Cold War”, Journal of Cold War Studies, 16.3, 2014. Λιάκος Αντ., Ο Ελληνικός 20ος αιώνας, Πόλις, 2020. Μαραντζίδης Ν. και Κώστας Τσίβος, Ο ελληνικός εμφύλιος και το διεθνές κομμουνιστικό σύστημα: το ΚΚΕ μέσα από τα τσέχικα αρχεία, 1946-1968, Αλεξανδρεια, 2012. Marantzidis, N. “The Greek Civil War (1944–1949) and the International Communist System." Journal of Cold War Studies 15.4 (2013): σ. 25–54. Mazower. M. (επιμ.) After the War was Over. Reconstructing the Family, Nation and State in Greece, 1943–1960 Princeton University Press, 2000 Nachmani, Αm. International intervention in the Greek Civil War, Praeger, 1990. Σταθακης, Γ., Το Δόγμα Τρούμαν και το Σχέδιο Μάρσαλ: η ιστορία της αμερικανικής βοήθειας στην Ελλάδα, Βιβλιόραμα, 2004. Σφήκας Θ., Το «χωλό άλογο»: οι διεθνείς συνθήκες της ελληνικής κρίσης, 1941- 1949, Βιβλιόραμα, 2007. Τσέκου Κ., Έλληνες πολιτικοί πρόσφυγες στην Ανατολική Ευρώπη, Αλεξάνδρεια, 2013.

Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι:
Διαλέξεις – Σεμινάρια

Χρηση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας:
Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία, στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση, στην Επικοινωνία με τους φοιτητές