Η γέννηση του Νέου Ελληνισμού

Κατανόηση των βασικών χαρακτηριστικών της νεοελληνικής ιστορίας κατά την περίοδο 1453-1821. Γνώση των κρατικών θεσμών στους οποίους αναγκάστηκαν οι Έλληνες να προσαρμοστούν. Κριτική εξέταση των θεσμικών μορφωμάτων τα οποία ανέπτυξαν οι Έλληνες στα πλαίσια του οθωμανικού και βενετικού κρατικού σχήματος. Συζήτηση βασικών κοινωνικών, οικονομικών και ιδεολογικών γνωρισμάτων της εποχής που σχετίζονται με τη γέννηση του Νέου Ελληνισμού.

Μεθοδολογικά προβλήματα μελέτης της νεοελληνικής ιστορίας πριν από την ίδρυση του ελληνικού κράτους – Τι είναι νεότερη ιστορία; Πότε αρχίζει και πότε τελειώνει; Αντικείμενο έρευνας – Ο ελληνικός χώρος – Ορολογία περί Ελλήνων – Ιστοριογραφία της ελληνικής ιστορίας της περιόδου – Προβλήματα των πηγών – Η γεωγραφική αποτύπωση του ελληνικού χώρου από τους Έλληνες. Οι θεσμικές εκφάνσεις των ελληνικών πληθυσμών: 1) Η Εκκλησία και το Οικουμενικό Πατριαρχείο. 2) Οι Κοινότητες: το πρόβλημα της προέλευσης, οι λειτουργίες και τα είδη των κοινοτήτων. Τα ένοπλα σώματα: οι αρματολοί – οι κλέφτες και το αρματολικό φαινόμενο. Η ανάδυση των Φαναριωτών. Κοινωνία-Οικονομία: Η βυζαντινή αριστοκρατία και η τύχη της, ο λαός, οι φορολογικές υποχρεώσεις και οι κοινωνικοοικονομικές προοπτικές των χριστιανών μέσα στο οθωμανικό κρατικό πλαίσιο. Το νέο οικονομικό τοπίο στην οθωμανική αυτοκρατορία κατά τον 17ο αι. και οι νέες ευκαιρίες των ελληνικών πληθυσμών μέσα σ’ αυτό – η ανάδυση νέων ηγετικών κοινωνικών ομάδων κατά τον 18ο αι. – οι Ρωμιοί έμποροι κυρίαρχοι στην ελληνική χερσόνησο, αλλά και στη βαλκανική – η συγκρότηση και εξέλιξη της ελληνόκτητης εμπορικής ναυτιλίας κατά τον 18ο και τις αρχές του 19ου αι. – το χερσαίο εμπόριο. Διασπορά: εννοιολογικές επισημάνσεις – η εμφάνιση του φαινομένου – οι φάσεις στην ιστορία της ελληνικής Διασποράς μεταξύ 15ου και αρχών 19ου αι. – ο ρόλος των λογίων – τα δίκτυα – οι έμποροι – περιπτωσιολογική αναφορά στις ελληνικές κοινότητες Βενετίας και Βιέννης. Η Παιδεία: Λόγιοι και εκπαίδευση – η εξέλιξη της ελληνικής λογιοσύνης μέχρι τον Διαφωτισμό – οι εκπαιδευτικές βαθμίδες και τα σχολεία κατά την πρώιμη εποχή – Ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός: απαρχές, φάσεις, εκπρόσωποι, διαστάσεις.

Γκαρά, Ελένη και Γιώργος Τζεδόπουλος, Χριστιανοί και μουσουλμάνοι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία: Θεσμικό πλαίσιο και κοινωνικές δυναμικές, Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, 2015.

Κοτζαγεώργης, Φωκίων και Δημήτριος Παπασταματίου, Ιστορία του νέου ελληνισμού κατά τη διάρκεια της οθωμανικής πολιτικής κυριαρχίας, Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, 2015.

Πιζάνιας, Πέτρος, Η ιστορία των νέων Ελλήνων. Από το 1400 έως το 1820, Αθήνα: Εστία, 2015

Διάλεξη

Μελέτη και ανάλυση βιβλιογραφίας

Γραπτή εργασία με προθεσμία παράδοσης