Αντικείμενο του μαθήματος είναι η εφαρμοσμένη παρουσίαση ψηφιακών μεθόδων κι εργαλείων έρευνας στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες, όπως και η πρακτική εξοικείωση των φοιτητών /τριών με αυτά. Από την ψηφιοποίηση και τη διαχείριση ψηφιακών αρχείων έως την τεκμηρίωση, τα μεταδεδομένα και την επισημείωση, τη λογική συγκρότησης βάσεων δεδομένων και τα γεωχωρικά δεδομένα, οι συμμετέχοντες θα έρθουν σε επαφή με μια σειρά από νέες τεχνολογίες, ψηφιακά εργαλεία και μεθοδολογίες οργάνωσης, διαχείρισης και οπτικοποίησης των ερευνητικών δεδομένων. Συγχρόνως μέσα από ένα εξελικτικό πρίσμα των μεθοδολογιών αυτών θα μπορούν να αντιληφθούν καλύτερα τις τομές και τις συνέχειες της ερευνητικής εργασίας στο ψηφιακό περιβάλλον.
Οι φοιτητές/τριες που θα ολοκληρώσουν επιτυχώς το μάθημα θα αποκτήσουν:
|
Εβδομάδα διδασκαλίας |
Περιγραφή ύλης / θεματικής |
|
|
Α. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ – ΤΟ ΝΕΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ ΣΤΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ |
|
1 |
Πέραν της μονογραφίας και του άρθρου: Η κεντρική έννοια του project στις ΨΑΕ, οι νέες μεθοδολογίες και τα πολλαπλά επίπεδα (συν)εργασίας |
|
2 |
Ψηφιακά εργαλεία και ερευνητικά ζητούμενα: οι επιστημολογικές διαφοροποιήσεις ανά κλάδο των Ανθρωπιστικών Επιστημών |
|
|
Β. ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΠΟΡΟΙ-ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΜΕΣΟΠΟΙΗΣΗ |
|
3 |
Από το αναλογικό στο ψηφιακό περιβάλλον: πρωτογενώς ψηφιακοί, ψηφιοποιημένοι πόροι και αναμεσοποίηση. Έννοιες, σημασία, προδιαγραφές και πρότυπα |
|
4 |
Προβλήματα και όρια των ψηφιακών και ψηφιοποιημένων πόρων και πρακτική εξάσκηση στην ψηφιοποίηση |
|
|
Γ. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ-ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ-ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ |
|
5 |
Κατανοώντας τις μεταβάσεις και τις συνέχειες: η αποδελτίωση ως βάση της έρευνας. Παραδείγματα και πρακτική εξάσκηση με αρχειακές πηγές, έντυπα και οπτικοακουστικούς πόρους |
|
6 |
Πρότυπα και σχήματα μεταδεδομένων, τεκμηρίωσης κι επισημείωσης (tagging). Πρακτική εξάσκηση στο πρότυπο Dublin Core και Qualified Dublin Core |
|
7 |
Σχεδιάζοντας μια βάση δεδομένων στις ανθρωπιστικές επιστήμες: λογική λειτουργίας και συγκρότησης των βάσεων δεδομένων και παραδείγματα |
|
|
Δ. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΒΑΣΕΙΣ ΑΝΟΙΧΤΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ |
|
8 |
Ανοιχτές βάσεις τεκμηρίωσης ερευνητικών δεδομένων: το παράδειγμα της ανοιχτής βάσης Heurist. Παρουσίαση και πρακτική εξάσκηση |
|
9 |
Ανοιχτές βάσεις ερευνητικών δεδομένων: JSTOR και Google Scholar εξοικείωση, μεθοδολογία έρευνας και κριτική αξιοποίηση των δεδομένων |
|
10 |
Οργανώνοντας τα βιβλιογραφικά δεδομένα και τους ερευνητικούς πόρους: τα ανοιχτά λογισμικά Zotero και Mendeley |
|
|
Ε. ΓΕΩΧΩΡΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ – ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΤΟΠΟ |
|
11 |
Η διασύνδεση των δεδομένων με τον τόπο: Από τον Παυσανία και τους περιηγητές στα σύγχρονα συστήματα γεωαναφοράς και τους διαδραστικούς χάρτες. Παρουσίαση έργων και παραδειγμάτων (ενδ. Topostext, Travelogues, German Occupation Database, «Το οικιστικό πλέγμα της Πελοποννήσου στα χρόνια της Επανάστασης»-ΕΙΕ κ.α.) |
|
12 |
Βάσεις ανοιχτών γεωγραφικών δεδομένων, gazetteers και λογισμικά ψηφιακής παρουσίασης γεωγραφικών δεδομένων. Παρουσίαση και πρακτική εξάσκηση στο ανοιχτό λογισμικό Recogito. |
|
13 |
Παρουσίαση εργασιών και συζήτηση. Στους φοιτητές θα έχει ανατεθεί (ατομικά ή και σε ομάδες) από την αρχή του εξαμήνου η έρευνα, αναλυτική παρουσίαση και ο σχολιασμός παραδειγμάτων ψηφιακών εφαρμογών και πλατφορμών σε θεματικές των Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Επιστημών |
Antonjevic S., (2015). Amongst Digital Humanists. An Ethnographic Study of Digital Knowledge Production, Hampshire: Palgrave Macmillan
Κυριάκη-Μάνεση, Δ., & Κουλούρης, Α. (2015). Διαχείριση ψηφιακού περιεχομένου [Προπτυχιακό εγχειρίδιο]. Κάλλιπος, Ανοικτές Ακαδημαϊκές Εκδόσεις. https://dx.doi.org/10.57713/kallipos-771
Διάλεξη του διδάσκοντα με χρήση ppt και παράλληλη συζήτηση με τους φοιτητές/τριες
Ερωτήσεις - ανατροφοδότηση και σύνοψη
Προετοιμασία κειμένων και ψηφιακών παραδειγμάτων και συζήτηση στην τάξη (κατά περίπτωση)
Η αξιολόγηση των φοιτητών/τριών θα πραγματοποιηθεί με την εκπόνηση ατομικής απαλλακτικής εργασίας κατά την οποία θα αξιολογηθεί η βιβλιογραφική ενημέρωση, η δομή της εργασίας, η μεθοδολογία και η αναλυτική και συνθετική ικανότητα.
| << | < | Ιούλιος 2025 |
> | >> | ||
| Δε | Τρ | Τε | Πε | Πα | Σα | Κυ |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
|
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
31 |
|||
Εγκύκλιος Στεγαστικού Επιδόματος για το ακαδ. έτος 2024-2025
