Αντικείμενο του μαθήματος είναι η σφαιρική παρουσίαση του διεπιστημονικού πεδίου των Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Επιστημών (ΨΑΕ) μέσα από αναφορές στην βιβλιογραφία. Το μάθημα επιχειρεί να παρακολουθήσει ιστορικά και επιστημολογικά την εξέλιξη του πεδίου διεθνώς, και ειδικώς στην ελληνική περίπτωση. Επιχειρεί επιπλέον να ιστορικοποιήσει το ψηφιακό περιβάλλον, τις τομές και τις συνέχειες, εκκινώντας από τις πρώιμες υπολογιστικές μηχανές και την χρήση τους για την οργάνωση της ανθρώπινης γνώσης έως την διαμόρφωση νέων μεθοδολογικών υποδειγμάτων και τρόπων έρευνας με γνώμονα τα ψηφιακά εργαλεία. Παράλληλα, παρουσιάζει παραδείγματα βάσεων δεδομένων και ψηφιακών εργαλείων που διευκολύνουν την ερευνητική εργασία και την αφήγηση στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες.
Οι φοιτητές/τριες που θα ολοκληρώσουν επιτυχώς το μάθημα θα αποκτήσουν:
|
Εβδομάδα διδασκαλίας |
Περιγραφή ύλης / θεματικής |
|
|
ΕΝΟΤΗΤΑ Α. ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ-ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΨΑΕ |
|
1 |
Εισαγωγικό μάθημα: Τι είναι οι Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες(ΨΑΕ); Έννοιες, ορισμοί και σημασιολογικές διασαφήσεις. Επισκόπηση της ελληνικής και ξενόγλωσσης βιβλιογραφίας. |
|
2 |
Ιστορία των ΨΑΕ 1: Οι πρώιμες υπολογιστικές μηχανές ως σημείο τομής της τεχνολογίας με την ανθρώπινη σκέψη και τις ανθρωπιστικές Επιστήμες (19ος αι – Β΄Παγκόσμιος Πόλεμος) |
|
3 |
Ιστορία των ΨΑΕ 2: Από τη χρήση των τεχνολογιών πληροφορικής στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες (Humanities Computing) στη συγκρότηση του νέου επιστημονικού κλάδου των ΨΑΕ (Digital Humanities): Ορόσημα στον 20ο αιώνα και έως τις μέρες μας |
|
4 |
Η Απαρχή των ΨΑΕ στην Ελλάδα: πρώιμα βήματα και σύγχρονη πραγματικότητα ψηφιακών κι ερευνητικών υποδομών |
|
|
ΕΝΟΤΗΤΑ Β. ΑΡΧΕΙΑΚΕΣ ΚΙ ΕΝΤΥΠΕΣ ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΨΗΦΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ |
|
5 |
Αναλογικά (χαρτώα) αρχεία και πηγές: έννοιες, παραδείγματα και μεθοδολογίες οργάνωσης. *Στο πλαίσιο του μαθήματος και σε συνεννόηση με τον φορέα προκρίνεται η επίσκεψη και ξενάγηση των φοιτητών στα ΓΑΚ ή σε άλλο αρχειακό φορεά της Κέρκυρας και η εξοικείωση με τα αναλογικά και ψηφιακά αρχεία |
|
6 |
Από την φυσική στην ψηφιακή βιβλιοθήκη. Μεθοδολογίες, οργάνωση και επισκόπηση ελληνικών και ξένων παραδειγμάτων. *Στο πλαίσιο του μαθήματος και σε συνεννόηση με τον φορέα προκρίνεται η επίσκεψη και ξενάγηση των φοιτητών στην Βιβλιοθήκη και τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του Ιόνιου Πανεπιστημίου |
|
|
ΕΝΟΤΗΤΑ Γ: ΨΗΦΙΑΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ – ΨΗΦΙΑΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΧΝΗΣ |
|
7 |
Ψηφιακή Ιστορία 1: Τα ψηφιακά εργαλεία συγκέντρωσης και παρουσίασης ιστορικών πηγών και πολιτιστικού περιεχομένου. Αναφορά και παρουσίαση παραδειγμάτων (Βιβλιοθήκη Βουλής, ΓΑΚ, ΕΛΙΑ, ΑΣΚΙ, ΠΙΟΠ, Μουσείο Μπενάκη, Εθνική Πινακοθήκη κ.λ.π.) |
|
8 |
Ψηφιακή Ιστορία 2: Τα θεματικά έργα ψηφιακής δημόσιας Ιστορίας: ψηφιακά περιβάλλοντα και οπτικοποίηση των δεδομένων (αναφορά και παρουσίαση ελληνικών και ξένων παραδειγμάτων) |
|
9 |
Ιστορία και διαδίκτυο: Η διάχυση της ιστορικής γνώσης και της «ιστορικής γνώσης», στην ψηφιακή δημόσια σφαίρα |
|
|
ΕΝΟΤΗΤΑ Δ. ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ- ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ-ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ |
|
10 |
Ψηφιακές Βάσεις Φιλολογίας, Λογοτεχνίας και Γλωσσολογίας (ενδ. Perseus, TLG, Ανέμη, Ηλεκτρονική λεξικογραφία) |
|
11 |
Ψηφιακές αφηγήσεις, εκπαιδευτικές και διαδραστικές εφαρμογές, video και serious games και η χρήση τους στην εκπαιδευτική πράξη |
|
|
ΕΝΟΤΗΤΑ Ε. ΨΑΕ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ |
|
12 |
Τα Ψηφιακά αποθετήρια / έργα ως συσσωρευτές πληροφορίας και σημεία συνάντησης και δικτύωσης κοινοτήτων |
|
13 |
Οι ΨΑΕ: μια κριτική και αναστοχαστική προσέγγιση: στόχοι, προκλήσεις και όρια |
Δημητρούλια Τιτίκα, Γούτσος Διονύσης, Φραγκάκη Γεωργία, Εισαγωγή στις Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες. Ένας πρακτικός οδηγός,β΄έκδοση συμπληρωμένη, Εκδόσεις Καρδαμίτσα, Αθήνα 2023.
Πετρίδης Πέτρος (επιμ.), Ψηφιακές ανθρωπιστικές επιστήμες στην Ελλάδα: Προβληματισμοί και προκλήσεις (Αθήνα, 16 Φεβρουαρίου 2018), Σειρά: Ψηφιακή Βιβλιοθήκη ΚΕΑΕ/Πρακτικά Συνεδρίων, Κέντρο Έρευνας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες και Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, Αθήνα 2023. Ψηφιακά προσβάσιμη στο https://www.rchumanities.gr/nea-ekdosi-digital-humanities/
Διάλεξη του διδάσκοντα με χρήση ppt και παράλληλη συζήτηση με τους φοιτητές/τριες
Ερωτήσεις - ανατροφοδότηση και σύνοψη
Προετοιμασία κειμένων και ψηφιακών παραδειγμάτων και συζήτηση στην τάξη (κατά περίπτωση)
Η αξιολόγηση των φοιτητών/τριών θα πραγματοποιηθεί κυρίως με γραπτή τελική εξέταση επί συγκεκριμένης ύλης από τη σχετική Βιβλιογραφία που θα περιλαμβάνει:
- Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής
- Ερωτήσεις σύνθεσης και ανάπτυξης θέματος
Στην διάρκεια των μαθημάτων θα ανατίθενται στους/στις φοιτητές/τριες σύντομες παρουσιάσεις εργασιών (πρόοδοι) που θα αξιολογούνται στον τελικό βαθμό
Προαιρετικά θα υπάρχει η δυνατότητα εκπόνησης ατομικής ή ομαδικής απαλλακτικής εργασίας κατά την οποία θα αξιολογηθεί η βιβλιογραφική ενημέρωση, η δομή της εργασίας, η μεθοδολογία και η αναλυτική και συνθετική ικανότητα.
| << | < | Ιούλιος 2025 |
> | >> | ||
| Δε | Τρ | Τε | Πε | Πα | Σα | Κυ |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
|
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
31 |
|||
Εγκύκλιος Στεγαστικού Επιδόματος για το ακαδ. έτος 2024-2025
