ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ (4ος-11ος ΑΙΩΝΑΣ)

Αφού αναφερθούν οι βασικές αρχές της Ελληνορωμαϊκής ιατρικής, το μάθημα θα εξετάσει τις Βυζαντινές θερασπευτικές μεθόδους. Επιπλέον, θα μελετηθούν οι αντιλήψεις περί υγείας, ασθένειας και πόνου των ανθρώπων της εποχής, καθώς και ο ρόλος των ιατρών και των κάθε λογής θεραπευτών. Τέλος, θα γίνει αναφορά στις μεγάλες επιδημίες που ταλαιπώρησαν τους πληθυσμούς της ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου, ενώ θα δοθεί έμφαση στις δομές υγείας, που για πρώτη φορά εμφανίστηκαν στα πλαίσια του Βυζαντινού κράτους.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος η φοιτήτρια/ο φοιτητής:

• Θα κατανοήσει τις βασικές αρχές της Ελληνορωμαϊκής και Βυζαντινής ιατρικής
• Θα εντρυφήσει στις αντιλήψεις για το ανθρώπινο σώμα, την υγεία, τον πόνο και την ασθένεια.
• Θα συζητήσει την σχέση επιστήμης, θρησκείας, μαγείας και δεισιδαιμονίας στον υστεροαρχαίο και μεσαιωνικό κόσμο
• Θα προβληματιστεί για τις απαρχές της δημιουργίας δημόσιων προνοιακών δομών (νοσοκομείων, πτωχοκομείων, λεπροκομείων κ.α.) καθώς και την θέση τους μέσα σε μια κοινωνία
• Θα γνωρίσει την δουλειά ενός βυζαντινού ιατρού καθώς και τις επιλογές ενός ασθενούς
• Θα μελετήσει τις σχετικές Βυζαντινές πηγές.
• Θα κατανοήσει καλύτερα την Βυζαντινή κοινωνία
• Θα μπορέσει να τοποθετήσει σύγχρονα επιτεύγματα και αδιέξοδα σε ιστορική προοπτική και να κατανοήσει καλύτερα τον κόσμο στον οποίο ζει

1^η εβδομάδα: Εισαγωγή στην προβληματική του μαθήματος και τις πηγές που θα χρησιμοποιηθούν.

2^η εβδομάδα: Τα θεμέλια της Βυζαντινής ιατρικής. Αρχαιοελληνικές και ρωμαϊκές αντιλήψεις και πρακτικές.

3^η εβδομάδα: Η εποχή της μέριμνας για τον εαυτό και ο Γαληνός

4^η εβδομάδα: Χριστιανισμός και σώμα

5^η εβδομάδα: Τα βυζαντινά νοσοκομεία

6^η εβδομάδα: Η πανώλη του Ιουστινιανού

7^η εβδομάδα: Οι ασθενείς

8^η εβδομάδα: Άτομα με ειδικές ανάγκες

9^η εβδομάδα: Θεραπευτές: Οι Βυζαντινοί ιατροί

10^η εβδομάδα: Θεραπευτές: Άγιοι και μάγοι

11^η εβδομάδα: Θεραπευτικά όνειρα και άλλα θαύματα

12^η εβδομάδα: Υγεία και ασθένεια την εποχή των Κομνηνών: Η μονή Παντοκράτορος

13^η εβδομάδα: Συμπεράσματα

Χριστίνα Αγγελίδη, «Η διαδρομή της περίθαλψης στο Βυζάντιο», Αρχαιολογία και Τέχνες 103 (2007), 14‐19

Ιωάννης Λασκαράτος, Ιστορία της Ιατρικής, Αθήνα 2012

Kyrt Pollak, Η ιατρική στην αρχαιότητα. Ελάδα, Ρώμη, Βυζάντιο, η ιατρική στη Βίβλο και το Ταλμούδ, ελλ. μτφρ. Αιμ. Δ. Μαυρουδής, επιμ. Αγγ. Δεληκάρη, Αθήνα 2005

Timothy Miller, Η γέννησις του νοσοκομείου στην Βυζαντινή αυτοκρατορία, μτφρ. Ν. Κελερμένος, Αθήνα 1998

Α. Μουτζάλη, «Περίθαλψη ασθενών στο Βυζάντιο», Αρχαιολογία και Τέχνες, 103 (2007), 10‐13

Διαλέξεις.

Ανάλυση, σχολιασμός και συζήτηση γραπτών πηγών και οπτικοακουστικού υλικού.

-

Προφορική εξέταση. Γραπτή εξέταση. Γραπτή εργασία.