ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΥΣΤΕΡΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ: ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΡΩΜΑΪΚΟΥΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΚΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ ΣΤΗΝ ΥΣΤΕΡΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

Στο μάθημα αυτό θα παρουσιαστούν  η ιστορία της περιόδου από την διαμόρφωση του καθεστώτος του Αυγούστου  έως και την περίοδο του Κωνσταντίνου. Θα παρουσιαστεί η οργάνωση της αυτοκρατορίας στις διάφορες ιστορικές φάσεις και οι βασικές μεταβολές και διαφοροποιήσεις από την μία περίοδο στην άλλη. Ακόμα θα σκιαγραφηθεί η επίδραση του αυτοκρατορικού συστήματος στις κοινωνίες των περιοχών που αυτή ήλεγχε. Ενώ θα αναλυθούν βασικά κοινωνικά και θρησκευτικά φαινόμενα όπως η ανάδυση του Χριστιανισμού και η διάδοσή του σε ολόκληρη την αυτοκρατορία. Στο δεύτερο μέρος του μαθήματος θα γίνει λόγος για την κρίση της αυτοκρατορίας κατά τον 3^ο αι. μ.Χ. και πως αυτή η κρίση οδήγησε στη διαμόρφωση του κόσμου της ύστερης αρχαιότητας με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Στο πλαίσιο αυτό θα δοθεί έμφαση στην κατανόηση της έννοιας της κρίσης του καθεστώτος στο τέλος της περιόδου και πως αυτή έγινε αντιληπτή από την ιστοριογραφία σε διαφορετικές περιόδους.

1η εβδομάδα: Εισαγωγή.

2^η εβδομάδα: Το καθεστώς του Αυγούστου και η διαμόρφωση του αυτοκρατορικού συστήματος.

3^η  εβδομάδα: Η προπαγάνδα του Αυγούστου στα γράμματα και τις τέχνες. Το πρόβλημα της διαδοχής του Αυγούστου. Ο Τιβέριος αυτοκράτορας.

4η εβδομάδα:  Οι περίοδοι των αυτοκρατόρων Καλιγούλα και Κλαυδίου.

5η εβδομάδα: Ο Νέρωνας αυτοκράτοράς. Η φιλελληνική του πολιτική και οι πολιτισμικές εξελίξεις της περιόδου. Το έτος των τριών αυτοκρατόρων. Η πρώτη μεγάλη κρίση της αυτοκρατορίας.

6^η εβδομάδα: Ο Βεσπασιανός αυτοκράτορα και η δυναστεία των Φλαβίων. Η Πομπηία μία σημαντική αρχαιολογική μαρτυρία για την περίοδο αυτή.

7^η εβδομάδα: Η ανανέωση της αυτοκρατορίας από τον Νέρβα και τον Τραϊανό. Οι εκστρατείες του Τραϊανού στη Δακία και την Παρθία.

8^η εβδομάδα: Η περίοδος του Αδριανού, ο φιλελληνισμός του και το παράδειγμα του οικοδομικού του προγράμματος στην Αθήνα.

9^η εβδομάδα: Μάρκος Αυρήλιος, Κόμοδος και η δυναστεία των Σεβήρων.

10^η-11^η εβδομάδα: Η κρίση του 3ου αιώνα.

12η εβδομάδα: Η αυτοκρατορία του Διοκλητιανού και η Τετραρχία. Το καθεστώς του Κωνσταντίνου.

13η εβδομάδα: Ο ελληνισμός κατά την ύστερη αρχαιότητα. Συμπεράσματα.

Brown, Ο Κόσμος της Ύστερης Αρχαιότητας, Αθήνα 1999.

Brown, Η δημιουργία της ύστερης αρχαιότητας, Αθήνα 2001.

Cameron, Η ύστερη ρωμαϊκή αυτοκρατορία, Αθήνα 2000.

Garnsey, R. Saller, Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία Οικονομία, κοινωνία και πολιτισμός, Αθήνα 2003.

Grimal, P., Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία 27 π.Χ.-476 μ.Χ., Θεσσαλονίκη 2004.

Veyne, P., Η ελληνορωμαϊκή αυτοκρατορία, Αθήνα 2013.

Veyne, P.,  Όταν ο κόσμος μας έγινε χριστιανικός (312-394 μ.Χ.), Αθήνα 2012.

Βασιλείου, Φ. Βυζάντιο (324-451) - η ανάδυση μιας νέας αυτοκρατορίας, Αθήνα 2020.

Χανιώτης, Α., Η εποχή των κατακτήσεων, Ο ελληνικός κόσμος από τον Αλέξανδρο στον Αδριανό 336 π.Χ. – 138 μ.Χ., Αθήνα 2021.

Διαλέξεις με τη χρήση βιντεοπροτζέκτορα και την προβολή διαφανειών τύπου ppt που θα περιλαμβάνουν  πηγές για την περίοδο όπως φιλολογικά κείμενα, νομίσματα επιγραφές, αρχαιολογικά μνημεία.

Χρήση βάσεων δεδομένων, κειμένων και εικόνων.

Η αξιολόγηση των φοιτητών θα  πραγματοποιηθεί κυρίως με Γραπτή/προφορική τελική εξέταση επί συγκεκριμένης ύλης από τη σχετική Βιβλιογραφία που  θα περιλαμβάνει:

- Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής

- Ανάπτυξη θέματος.

- Ανάλυση και σύνθεση μίας πηγής από αυτές που θα έχουν ήδη παρουσιαστεί στο μάθημα (φιλολογικό κείμενο, επιγραφή ή νόμισμα).