ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΩΝ ΒΑΣΙΛΙΚΩΝ ΑΥΛΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ

Η πολυγαμία των βασιλέων της ελληνιστικής περιόδου. Η σχέση των γυναικών των βασιλικών αυλών με την εξουσία και η εικόνα της ραδιούργας, ανήθικης βασίλισσας (αρχής γενομένης με την Ολυμπιάδα). Ο ρόλος τους στην αυλή και τη διοίκηση του βασιλείου. Ο ρόλος τους στην εξωτερική πολιτική μέσω επιγαμιών. ‘Ευεργεσίες’ προς τις ελληνικές πόλεις και οι τιμές από τις πόλεις. Δυναστική λατρεία. Οι εταίρες των βασιλικών αυλών.

Προαπαιτούμενα:
1) καλό επίπεδο ανάγνωσης της αγγλικής γλώσσας, και
2) επιτυχής εξέταση στο υποχρεωτικό μάθημα "Ιστορία του Ελληνιστικού Κόσμου"

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του σεμιναρίου, οι φοιτητές θα πρέπει να είναι σε θέση να αναλύουν και να κρίνουν τις πληροφορίες των πηγών, να διατυπώνουν ερωτήματα, να αποτιμούν το ρόλο των γυναικών βασιλικής γενιάς στην ιστορία των βασιλείων και των μεταξύ τους σχέσεων, χωρίς να επηρεάζονται από την προκατάληψη κατά των γυναικών στις γραμματειακές πηγές.

1η εβδομάδα : Εισαγωγικά για το ευρύτερο στρατιωτικο-πολιτικό πλαίσιο και τις δυναστείες. Γενική αναφορά στη θέση των γυναικών κατά την ελληνιστική περίοδο – Οι πηγές και η εικόνα της ραδιούργας βασίλισσας.

2η εβδομάδα: Η πολυγαμία των (περισσότερων) βασιλέων και οι συνέπειές της για το ρόλο των συζύγων τους – ο τίτλος ‘βασίλισσα’. Γενική εικόνα των δυναστικών επιγαμιών.

3^η εβδομάδα: Η ανάμειξη της Ολυμπιάδας και των αδελφών του Αλεξάνδρου στις συγκρούσεις των Διαδόχων.

4^η εβδομάδα: Οι γυναίκες της δυναστείας των Αντιγονιδών. 

5^η + 6^η εβδομάδα: Ο διπλωματικός ρόλος των γυναικών της δυναστείας των Σελευκιδών– ο κοινωνικο-οικονομικός ρόλος στη ζωή των ελληνικών πόλεων και οι τιμές από αυτές. Δυναστική λατρεία.

7η +  8^η εβδομάδα: Γενικά στοιχεία για τις σχέσεις Πτολεμαίων και Σελευκιδών – O ρόλος των γυναικών στους πολέμους μεταξύ των δύο δυναστειών κατά τον 3^ο αι. π.Χ.

9^η + 10^η εβδομάδα: Οι γυναίκες της δυναστείας των Πτολεμαίων – Οι αιμομικτικοί γάμοι - Δυναστικές επιγαμίες μεταξύ Σελευκιδών και Πτολεμαίων τον 2^ο αι. π.Χ.

11^η +12^η εβδομάδα: Κλεοπάτρα Ζ΄ και Ρώμη.

13η εβδομάδα: Γενική θεώρηση και οδηγίες συγγραφής εργασίας.

Ager, S. L., "Familiarity breeds: incest and the Ptolemaic dynasty", JHS 105, 2005,1-34.

Bennett, C., “Cleopatra V Tryphaena and the geneaology of the later Ptolemies”, AncSoc 28, 1997, 39-66.

Bianchi, R., « Ptolemaic Egypt and Rome: an overview”, Cleopatra's Egypt. Age of the Ptolemies, the Brooklyn Museum, 13-20.

Bielman, A., Femmes en public dans le monde hellénistique, Ive-Ier s. av. J.-C., Paris 2002.

Burstein, S., “Arsinoe II Philadelphos: a revisionist view”, στο Adams, W. L., Borza E., (eds), Philip II, Alexander the Great and the Macedonian Heritage, Washington 1982, 197-212.

Burstein, S.,The reign of Cleopatra, 2004.

Carney, E., Women and Monarchy, Norman (OK) 2000.

Carney, E., “The sisters of Alexander the Great: royal relicts”, ZPE 37, 1988, 395-404.

Carney, E. & , Müller, S. (eds).The Routledge Companion to Women and Monarchy, Oxford / New York 2021.

Fantham Ε. κ.ά., Οι γυναίκες στον αρχαίο κόσμο, Αθήνα 2001, 179-236.

Gauthier, Ph., Nouvelles inscriptions de Sardes II, Genève 1989, 47-79.

Gehrke, H.-J., Geschichte des Hellenismus, Munich 1990.

Hazzard, R. A., Imagination of a Monarchy: Studies in Ptolemaic Propaganda, Tορόντο/Μπάφαλο, κεφ.5:”Arsinoe II and the importance of perception”. κεφ. 6: “Propaganda and the role of the Ptolemaic queen”.

Hölbl, G., A History of the Ptolemaic Empire, Νέα Υόρκη 2001.

Jones, P., Cleopatra. A Sourcebook, Norman OK, 2006.

Kleiner, D.E.E., Cleopatra and Rome, Cambridge Mass. 2005.

Μa, J., Antiochοs III and the Cities of Western Asia Minor, Οxford 1999.

Macurdy, G., Hellenistic Queens. A Study of Women-Power in Ancient Macedonia, Seleucid Syria and Ptolemaic Egypt, Baltimore 1932.

Ogden, D., Polygamy, Prostitutes and Death. The Hellenistic Dynasties, London / Swansea 1999.

Powell, A., “Spartan women assertive in politics?”, στο A. Powell & S. Hodkinson (eds), Sparta. New Perspectives, Λονδίνο/Σουόνσι 1999, σσ.χχ

Quaegebeur, J. 'Cleopatra VII and the cults of the Ptolemaic queens', στο Cleopatra's Egypt. Age of the Ptolemies, 41-54.

Rostovtzeff, M., A History of the Ancient World, vol. II: Rome, trans. E. Bickerman, Oxford 1960.

Sartre, M., L’Anatolie hellénistique, de l’Égée au Caucase, Paris 2003².

Savalli, I., “Il ruolo publico delle regine ellenistiche” στοΙστορίη, Studi offerti dagli allievi a Giuseppe Nenci, Lecce 1994, 415-32.

Shipley, G., The Greek World after Alexander, 323-30 B.C., London / New York 2000.

Van Looy, H., “Apollonis, reine de Pergame”, AncSoc 7, 1976, 151-65.

Wehrli, Cl., “Phila, fille d’ Ántipater et épouse de Démétrios, roi des Macédoniens », Historia 13, 1964, 140-6.

Whitehorne, J.E.G., Cleopatras, Λονδίνο/Νέα Υόρκη 2001².

3ωρο σεμινάριο (39 ώρες συνολικά) βασιζόμενο στη μελέτη αρχαίων γραμματειακών πηγών και  επιγραφών (κυρίως τιμητικών ψηφισμάτων).  Στο υλικό μελέτης περιλαμβάνονται αποσπάσματα από το έργο των Διοδώρου, Παυσανία, Αππιανού, Αρριανού, Πολύαινου, Ιουστίνου, καθώς και οι εξής Βίοι του Πλουτάρχου: Αλέξανδρος, Δημήτριος. Στη διάρκεια του εξαμήνου οι φοιτητές οφείλουν να παρουσιάσουν (σε Power-point) επιμέρους θέματα βασιζόμενοι τόσο σε αρχαίες πηγές όσο και σε δευτερογενή βιβλιογραφία.

Προαπαιτούμενα:
1) καλό επίπεδο ανάγνωσης της αγγλικής γλώσσας, και
2) επιτυχής εξέταση στο υποχρεωτικό μάθημα "Ιστορία του Ελληνιστικού Κόσμου"

Οι πηγές και τα βασικά σημεία των μαθημάτων δίνονται ηλεκτρονικά (σε αρχεία PDF και/ή Power Point) στο open e-courses.

H βαθμολογία βασίζεται τόσο στην προφορική συμμετοχή  (50%) όσο και στην γραπτή επίδοση των φοιτητών σε τελική εργασία (περί τις 2000 λέξεις, 50%). Οι βαθμολογίες συμψηφίζονται.