ΠΗΓΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Εξετάζεται η ιστορία της Αθήνας από τη μάχη της Χαιρώνειας το 338 π.Χ. (νίκη του Φιλίππου Β΄ της Μακεδονίας επί των Αθηναίων) έως και το 86 π.Χ. (λεηλασία της πόλης από τον Σύλλα) . Ειδικότερα εξετάζονται οι τρόποι προσαρμογής των Αθηναίων ηγετών και του δήμου στη νέα πολιτική πραγματικότητα των ισχυρών μοναρχών, οι σχέσεις της Αθήνας με τους διάφορους βασιλείς (της Μακεδονίας, της Αιγύπτου και της Περγάμου) και οι συνακόλουθες μεταβολές στην άσκηση της διπλωματίας (σε σχέση με την κλασική εποχή). Επίσης αντικείμενο μελέτης αποτελούν οι σχέσεις με τη Ρώμη, τόσο σε πολιτικό όσο και σε πολιτιστικό επίπεδο. Εκτός από ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, εξετάζεται γενικότερα η λειτουργία της αθηναϊκής δημοκρατίας και η προοδευτική, de facto, συγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια ολίγων.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του σεμιναρίου, οι φοιτητές θα πρέπει να είναι σε θέση να ερμηνεύουν τις πληροφορίες των πηγών, να διατυπώνουν ερωτήματα, να διακρίνουν τα βασικά στοιχεία της αθηναϊκής εξωτερικής πολιτικής, χωρίς να επηρεάζονται από το ένδοξο παρελθόν της πόλης (αντίθετα από την πλειονότητα των αρχαίων γραμματειακών πηγών) καθώς επίσης να διακρίνουν την ποικιλία των ρόλων που αναλαμβάνουν οι Αθηναίοι πολιτικοί ηγέτες.

1η εβδομάδα: σύντομη αναδρομή στην πολιτική ιστορία και τα πολιτειακά όργανα της Αθήνας κατά τον 4^ο αι. π.Χ.  – οι βασικές πηγές

2η + 3^η εβδομάδα: Οι συνέπειες της μάχης της Χαιρώνειας – Η εμπλοκή των Αθηναίων στις συγκρούσεις των Διαδόχων του Αλεξάνδρου και η κατάλυση της αθηναϊκής δημοκρατίας (323/2 – 307 π.Χ.): τα ολιγαρχικά πολιτεύματα του Αντιπάτρου και του Δημητρίου Φαληρέα – αποτίμηση του ρόλου των Αθηναίων ηγετών.

4η + 5^η εβδομάδα: Οι σχέσεις των Αθηναίων με τον Δημήτριο Πολιορκητή (307-301 π.Χ.): από την αποκατάσταση της δημοκρατίας και τις ισόθεες τιμές στην εκδίωξη από την πόλη.

6η εβδομάδα: Διπλωματικές σχέσεις με τον Λυσίμαχο, βασιλέα της Θράκης - Η τυραννίδα του Λαχάρη - Η επάνοδος του Δ. Πολιορκητή  και οι παρεμβάσεις του στο πολίτευμα.

7η εβδομάδα: Η απελευθέρωση του άστεως το 287 π.Χ. και οι σχέσεις με την Πτολεμαϊκή Αίγυπτο

8^η + 9^η εβδομάδα: Η απονομή των μεγίστων τιμών σε Αθηναίους πολίτες

10η εβδομάδα: Η σύντομη περίοδος ανεξαρτησίας και η υποταγή στη Μακεδονία (268-229 π.Χ.) – η περίοδος της ουδετερότητας (229-200 π.Χ.) και οι σχέσεις με τη Μακεδονία, την Πτολεμαϊκή Αίγυπτο και την Πέργαμο.

11^η+12^η εβδομάδα: Οι σχέσεις της Αθήνας με τη Ρώμη (200-86 π.Χ.): από την εύνοια και τα προνόμια στην καταστροφή.

13η εβδομάδα: Γενική θεώρηση και οδηγίες συγγραφής εργασίας.

Ferguson, W. S., Hellenistic Athens, Λονδίνο 1911.
Habicht, C., Ελληνιστική Αθήνα, μτφ. Γ. Κοιλής, Αθήνα 1998.
Oliver, G. J., War, Food, and Politics in Early Hellenistic Athens, Οξφόρδη 2007.
Shipley, G., Ο ελληνικός κόσμος μετά τον Αλέξανδρο 323-30 π.Χ, μτφρ. Μ. Ζαχαριάδου, Αθήνα 2012.
Walbank, F. W., Ο ελληνιστικός κόσμος, μτφρ. T. Δαρβέρης, επιμ. Λ. Μανωλόπουλος & Π. Νίγδελης Θεσσαλονίκη 1999 [1981²].
Will, É., Histoire politique du monde hellénistique, Nανσύ 1979/82.

3ωρο σεμινάριο βασιζόμενο στη μελέτη αρχαίων γραμματειακών πηγών και αττικών επιγραφών (κυρίως τιμητικών ψηφισμάτων).  Στο υλικό μελέτης περιλαμβάνονται αποσπάσματα από το έργο των Διοδώρου, Πολύβιου, Λίβιου, Παυσανία, Ποσειδώνιου, καθώς και οι εξής Βίου του Πλουτάρχου: Φωκίων, Δημήτριος, Σύλλας. 

Στη διάρκεια του εξαμήνου οι φοιτητές οφείλουν να παρουσιάσουν (σε Power-point) επιμέρους θέματα βασιζόμενοι τόσο σε αρχαίες πηγές όσο και σε δευτερογενή βιβλιογραφία.

Προαπαιτούμενo:
καλό επίπεδο ανάγνωσης της αγγλικής γλώσσας,

Οι πηγές και τα βασικά σημεία των μαθημάτων δίνονται ηλεκτρονικά (σε αρχεία PDF και/ή Power Point) στο open e-courses.

H βαθμολογία βασίζεται τόσο στην προφορική συμμετοχή  (50%) όσο και στην γραπτή επίδοση των φοιτητών σε τελική εργασία (περί τις 2000 λέξεις, 50%). Οι βαθμολογίες συμψηφίζονται.