Περιγράμματα Μαθημάτων Οδηγού Σπουδών
Η ΚΕΡΚΥΡΑ: 14ος-19ος ΑΙΩΝΑΣ
Διδάσκων/ουσα:
Μπαρούτσος ΦώτιοςΚωδικός Μαθήματος: ΙΝΧ206
Τύπος Μαθήματος: Υποχρεωτικό Επιλογής
Επίπεδο Μαθήματος: Προπτυχιακό
Γλώσσα Μαθήματος: Ελληνικά
Εξάμηνο: Ε΄
ECTS: 5
Σύντομη Περιγραφή:
Η ιστορία της Ευρώπης συνδέεται με την ιστορία των πόλεών της. Η αστικοποίηση, δηλαδή η αύξηση του αριθμού των πόλεων και του πληθυσμού τους, διαμόρφωσε το πολιτικό, οικονομικό και πολιτσμικό περιβάλλον της Ευρώπης. Η Κέρκυρα βρίσκεται στο σύνορο μεταξύ Ιονίου πελάγους και Αδριατικής θάλασσας, και στο σύνορο μεταξύ ελληνικού και ιταλικού Ιονίου πελάγους. Δεν υπήρξε μόνο υπήκοος πόλη του ανδεγαβικού βασιλείου της νότιας Ιταλίας και της Βενετίας. Στην ιστορική σκευή της φέρει δομές και ήθη βυζαντινά, χριστιανικά, ιταλικά, εβραϊκά, βαλκανικά και δυτικοευρωπαϊκά. Από τον 14ο αιώνα διαμορφώνονται οι συνθήκες για να αποκτήσει σταδιακά η πόλη τους θεσμούς και τους πολιτιστικούς παράγοντες που θα την αναδείξουν σε κοσμοπολιτικό κέντρο τον 19ο αιώνα, λίγο πριν τη μετάβαση στο εθνικό κράτος.
Αντικείμενο του μαθήματος είναι ιστορία της πόλης, η συνύπαρξη διαφορετικών θρησκειών και δογμάτων, η αρχιτεκτονική και η ποίησή της, η εκδήλωση των κοινωνικών ιδιαιτεροτήτων και η ανθρωπολογική σύσταση της οικονομικής της οργάνωσης.
Αντικειμενικοί Στόχοι - Επιδιωκόμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα:
Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/τριες θα:
- Έχουν κατανοήσει την πολυδιάστατη ιστορική διαδρομή της Κέρκυρας,
- Είναι σε θέση να σχηματίσουν σαφή εικόνα για τα στοιχεία που διαμόρφωσαν την όψη και την υφή της αστικής ζωής,
- Έχουν πρόσβαση σε εργαλεία για τη μελέτη της ιστορίας των πόλεων,
- Εξοικειωθούν με έννοιες που συνδέονται με τις όψεις της αστικής ζωής σε συγκεκριμένο περιβάλλον, και τέλος
- Μπορούν να χειρίζονται πηγές και βιβλιογραφία με στόχο τη συγγραφή ιστορικών αποτιμήσεων.
Περιεχόμενο (Syllabus):
1η εβδομάδα Ο 14ος αιώνας στη δυτική Ευρώπη και την Αδριατική
2η εβδομάδα Η «Ευτυχής προσχώρηση» στη Βενετία, 1386
3η εβδομάδα Η οργάνωση της αγροτικής παραγωγής: βαρονίες
4η εβδομάδα Το Συμβούλιο της πόλης: κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές
5η εβδομάδα Η πόλη και η διαμόρφωση ενός νέου ιστορικού αηγήματος
6η εβδομάδα Ορθόδοξοι και καθολικοί
7η εβδομάδα Η εβραϊκή κοινότητα
8η εβδομάδα Οι δημόσιες τελετές της βενετικής περιόδου και η διαμόρφωση μιας αστικής τάξης
9η εβδομάδα Ο 19ος αιώνας: νέοι δυτικοί κυρίαρχοι, αγροτικό ζήτημα
10η εβδομάδα Ο 19ος αιώνας: νέα πολιτικά υποκείμενα, η Ένωση
11η εβδομάδα Παρουσιάσεις φοιτητών: Ιστορία, αστικές συνήθειες και μνήμη Ι
12η εβδομάδα Παρουσιάσεις φοιτητών: Ιστορία, αστικές συνήθειες και μνήμη ΙΙ
13η εβδομάδα Ανακεφαλαίωση – συμπεράσματα.
Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη:
Ενδεικτική βιβλιογραφία:
Αγοροπούλου-Μπιρμπίλη, Αφροδίτη, Η αρχιτεκτονική της πόλεως της Κέρκυρας κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας, Αθήνα: χο, 1977
Νικηφόρου Testone Αλίκη (επιμ.), Κέρκυρα: ιστορία, αστική ζωή και αρχιτεκτονική, 14ος-19ος αι., Κέρκυρα : Πολιτιστικός Σύλλογος "Κόρκυρα", 1994
Benevolo Leonardo, Η πόλη στην Ευρώπη, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 1997
Νικηφόρου-Testone Αλίκη, Δημόσιες τελετές στην Κέρκυρα κατά την περίοδο της βενετικής κυριαρχίας, 14ος-18ος αι., Αθήνα: Θεμέλιο, 1999
Προγουλάκης, Γιώργος, Ανάμεσα στην τιμή και το χρήμα: η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας, Αθήνα: Ιστορικό Αρχείο Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδος, 2003
Θεοτόκης, Κωνσταντίνος, Η τιμή και το χρήμα (πολλαπλές εκδόσεις)
Καρανάτσης, Κ. – Μπαρούτσος, Φ., Η Κέρκυρα από τον βεεντικό κόσμο στο εθνικό κράτος, 19ος αιώνας. Το αποτύπωμα της οικογένειας Σπάδα, Αθήνα: Ηρόδοτος, 2018.
Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι:
Στο μάθημα ακολουθούνται τρεις βασικές μέθοδοι:
- διάλεξη και διάλογος
- βιωματική γνώση και ανασύνθεση
- εργασία και αναστοχασμός
Χρηση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας:
Οι συναντήσεις μαθήματος διανθίζονται με προβολές εικόνων και ντοκιμαντέρ, και οι διαλέξεις υποστηρίζονται από παρουσιάσεις power point.
Παρέχεται, επίσης, υλικό ασύγχρονης διδασκαλίας, όπως και διδασκαλία εξ αποστάσεως από προσκεκλημένους καθηγητές.
Μέθοδοι αξιολόγησης/βαθμολόγησης:
Η αξιολόγηση θα γίνει με εργασία που θα εξελίσσεται ταυτόχρονα με τις παραδόσεις. Κάθε συνάντηση μαθήματος (διάλεξη, περιήγηση στην πόλη, επίσκεψη σε συγκεκριμένα τοπόσημα, συγκροτημένη συζήτηση) αποτελεί πηγή και υλικό για την κατάρτιση της εργασίας.
Επιστροφή
Σημείωση: Τα μαθήματα γλώσσας αναγράφονται ως υποχρεωτικά καθότι οι φοιτητές υποχρεούνται να επιλέξουν τέσσερα μαθήματα ξένης γλώσσας, με ελεύθερη επιλογή μεταξύ των προσφερόμενων μαθημάτων (βλ. Οδηγός Σπουδών).
Ενημέρωση: 23-06-2025