ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΙI

Ανθολόγιο διασκευασμένων χωρίων από Ρωμαίους πεζογράφους (Κικέρωνα, Καίσαρα, Κορνήλιο Νέπωτα και Τάκιτο) στα οποία αποκαλύπτονται σημαντικές πτυχές της πολιτικής ζωής στη Ρώμη καθώς και βασικές ρωμαϊκές αρετές. Εμβάθυνση στη λατινική γραμματεία και γλώσσα.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση των σπουδών στο μάθημα ο/η φοιτητής/τρια θα είναι σε θέση:

• να κατανοεί τους βασικούς κανόνες γραμματικής και συντακτικού της λατινικής
• να γνωρίζει βασικό λεξιλόγιο της λατινικής
• να μεταφράζει σε ορθό νεοελληνικό λόγο χωρία που εξετάστηκαν στην αίθουσα
• να αντιλαμβάνεται τα κύρια αίτια των εμφυλίων της Ρώμης κατά τον 1^ο αι. π.Χ. και τον αντίκτυπο των εμφύλιων διενέξεων στη Ρώμη μέχρι την άνοδο του Οκταβιανού στην εξουσία
• να προσδιορίζει τον ρόλο των υπάτων, της Συγκλήτου και των δημάρχων κατά τις τελευταίες δεκαετίες της λεγόμενης ρωμαϊκής δημοκρατίας
• να διαχωρίζει τα διάφορα είδη ιστοριογραφίας και να αναγνωρίζει την ιστορική αξία της κάθε πηγής

1η εβδομάδα: Εισαγωγή στα βασικά ιστορικά γεγονότα του 1^ου αι. π.Χ.

2η εβδομάδα: Κικέρωνας, De amicitia 103 (Cic. Amic. 103) – Οι σχέσεις μεταξύ πολιτικών στη Ρώμη δεν αρκεί να υφίστανται μόνο στον χώρο της πολιτικής· πρέπει να παρατηρούνται και σε ιδιωτικό επίπεδο

3η εβδομάδα: Κικέρωνας, De amicitia 91, 93, Αd Atticum 1.18 (Cic. Amic. 91, 93, Att. 1.18) Κολακεία ως μάστιγα στις ανθρώπινες σχέσεις

4η εβδομάδα: Κορνήλιος, Νέπωτας Atticus 2, 4 (Nep. Att. 2, 4) – 1^ος εμφύλιος πόλεμος του 1^ου αι π.Χ., μεταξύ των υποστηρικτών του Μάριου και του Σύλλα. Εξέταση της έννοιας της dignitas («κύρος»)

5η εβδομάδα: Κορνήλιος Νέπωτας, Atticus 7 (Nep. Att. 7) – 2^ος εμφύλιος πόλεμος, μεταξύ των δυνάμεων Πομπήιου και Καίσαρα. Επιπτώσεις στον άμαχο και μη πληθυσμό της Ρώμης

6η εβδομάδα: Κορνήλιος Νέπωτας, Atticus 8 (Nep. Att. 8) – Ο απόηχος της δολοφονίας του Καίσαρα και η ιδιάζουσα θέση στην οποία βρέθηκαν οι συνωμότες της δολοφονίας του και οι Ρωμαίοι ιππείς

7η εβδομάδα: Τάκιτος, Agricola 1 (Tac. Agr. 1) και Κικέρωνας, Ad Familiares 5.12 (Cic. Fam. 5.12) Διαφορετικές απόψεις σχετικά με το είδος της βιογραφίας και με τη σημαντικότητά του ως ιστορική πηγή

8η εβδομάδα: Καίσαρας, Bellum Civile 1 (Caes. BCiv. 1) Μεροληψία υπάτων κατά του Καίσαρα κατά την έναρξη του εμφυλίου πολέμου το 49 π.Χ.

9η εβδομάδα: Καίσαρας, Bellum Civile 2 (Caes. BCiv. 2) Ο ρόλος της Συγκλήτου στην αρχαία Ρώμη και δη κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου μεταξύ Καίσαρα και Πομπήιου

10η εβδομάδα: Καίσαρας, Bellum Civile 5 (Caes. BCiv. 5) Περιορισμός της πολιτικής ισχύος των δημάρχων λόγω της παράκαμψης των δημοκρατικών διαδικασιών

11η εβδομάδα: Καίσαρας, Bellum Civile 6 (Caes. BCiv. 6) Αναταραχή στη Ρώμη και επίδειξη δειλίας εκ μέρους των υπάτων λόγω φόβου για την επικείμενη εισβολή του Καίσαρα στην πόλη

12η εβδομάδα: Καίσαρας, Bellum Civile 7 (Caes. BCiv. 7) Η αντίδραση του Καίσαρα στις -κατά τον ίδιο- αδικίες που έχει μέχρι εκείνο το διάστημα υποστεί   

13^η εβδομάδα: Καίσαρας, Bellum Civile 10 (Caes. BCiv. 10) Ανεπιτυχείς προσπάθειες συμφιλίωσης ανάμεσα στον Πομπήιο και τον Καίσαρα λόγω της έλλειψης ειλικρινούς πρόθεσης για συμβιβασμό

Βράκας, Α. (2008), Λατινική Θεματογραφία, Αθήνα.

Bortolussi, B. (2014), Λατινική γραμματική, Μετάφραση Δ. Γ. Μπενέτος, Επιμέλεια Α.Η. Μιχαλόπουλος, Σ. Γ. Παπαϊωάννου, Β. Α. Φυντίκογλου, Αθήνα

Rose, H. J. (1978), Ιστορία της λατινικής λογοτεχνίας, Τόμος Β’, Αθήνα.

Γιαννακόπουλος, Π.Ε. (1971), Λεξικόν Κορνηλίου Νέπωτος: Περιλαμβάνει απάσας τας λέξεις των βίων του Κορνηλίου Νέπωτος, Αθήνα.

Καλογεράς, Κ. (1977), Απομνημονεύματα: περί του εμφυλίου πολέμου: βιβλία Α, Β, Γ, εισαγωγή-κείμενον-μετάφρασις-πλήρες λεξιλόγιον-ευρετήριον κυρίων ονομάτων, Αθήνα. 937.06 ΚΑΛ

Καρακάση, Κ., Σπυριδοπούλου, Μ. και Κοτελίδης, Γ. (2015), Ιστορία και θεωρία των λογοτεχνικών γενών και ειδών, Αθήνα. https://repository.kallipos.gr/handle/11419/1989

Κεκροπούλου, Μ. (1997), Περί φιλίας / Κικέρων, Αθήνα. 820.11 CIC

Evenepoel, W. (2007), “Cicero’s Laelius and Seneca's letters on friendship”, L’Antiquité Classique 76, 177-183. https://www.jstor.org/stable/41665644

Geiger, J. (1985), “Cicero and Nepos”, Latomus 44, 261-270. www.jstor.org/stable/41534935

Grillo, L. 2011. “Scribam ipse de me: The personality of the narrator in Caesar’s Bellum Civile”, American Journal of Philology 132, 243-71. https://www.jstor.org/stable/41237466

Kenney, E. J. & Clausen, W. V. (2015), Ιστορία της Λατινικής Λογοτεχνίας, Μετάφραση Θ. Πίκουλα, Α. Σιδέρη-Τόλια, Αθήνα. 870.109 ΚΕΝ

Marincola, J. (1997), Authority and Tradition in Ancient Historiography, Cambridge & New York. 930.072 MAR

Mackay, C. S. (2007), Αρχαία Ρώμη: στρατιωτική και πολιτική ιστορία, Μετάφραση Δ. Γ. Ζάννη, Επιμέλεια Ι. Κ. Ξυδόπουλος, Αθήνα. 937.06 MAC

Titchener, F. (2003), “Cornelius Nepos and the biographical tradition”, Greece & Rome 50, 85-99. www.jstor.org/stable/3567822

Η παράδοση θα γίνεται τόσο υπό μορφή διάλεξης όσο και διαλόγου με εφαρμογή της Ερβαρτιανής και της Σωκρατικής/μαιευτικής μεθόδου.  

Μία εβδομάδα πριν από κάθε διάλεξη, εκτός από τα εξεταζόμενα χωρία, θα παρέχονται πίνακες με το βασικό λεξιλόγιο των χωρίων, ούτως ώστε οι φοιτητές να έχουν τη δυνατότητα μιας πρώτης επαφής με τα κείμενα.

Από το δεύτερο μάθημα και εξής κάθε παράδοση θα αρχίζει με ανακεφαλαίωση υπό μορφή ερωτήσεων του διδάσκοντος στους φοιτητές των βασικών σημείων που αναφέρθηκαν στην προηγούμενη παράδοση για την εμπέδωση του υλικού που έχει συζητηθεί.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της παράδοσης θα γίνεται εκτενής χρήση του προγράμματος power point με σημειώσεις του διδάσκοντος και οπτικοακουστικού υλικού για τον σχολιασμό εικόνων και για την προβολή χαρτών και video που σχετίζονται με το υπό εξέταση χωρίο. Για την καλύτερη κατανόηση του λεξιλογίου των κειμένων που θα μελετώνται στην αίθουσα, θα χρησιμοποιούνται διαδικτυακές πηγές, οι οποίες προσφέρουν πληροφορίες ως προς τη μετάφραση και την κλίση όρων της πρότασης.

Διαδικτυακές πηγές:

Διαδικτυακή πρόσβαση σε λατινικά κείμενα:
https://www.thelatinlibrary.com/

Διαδικτυακή πρόσβαση σε λατινικά κείμενα (με μετάφραση αρχαίων έργων στα αγγλικά)
http://www.perseus.tufts.edu/hopper/

Διαδικτυακά λεξικά (με μεταφράσεις λατινικών λέξεων στα αγγλικά):

• http://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=amo&la=la#lexicon
• https://en.wiktionary.org/wiki/amo#Latin

Συντομογραφίες επιστημονικών περιοδικών όπως επίσης αρχαίων συγγραφέων και των έργων τους:

Hornblower, S. & Spawforth, A. (2003)⁴, Oxford Classical Dictionary, 4th Edition, Oxford. https://oxfordre.com/classics/page/3993 

Επιπρόσθετα, θα γίνεται χρήση της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας για επικοινωνία με τους φοιτητές εκτός των ωρών γραφείου του διδάσκοντος. 

Γραπτή ή προφορική εξέταση.          
Προαιρετικά θα δοθεί η δυνατότητα στους φοιτητές να παρουσιάσουν α) εργασία με θέμα τη συμβολή ενός Ρωμαίου συγγραφέα στη λατινική γραμματεία ή β) να μεταφράσουν και να κάνουν γραμματικοσυντακτική ανάλυση ενός αγνώστου λατινικού κειμένου. Η προαιρετική εργασία θα λειτουργήσει ενισχυτικά στον τελικό βαθμό.