Περιγράμματα Μαθημάτων Οδηγού Σπουδών

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΑ Ι


Διδάσκων/ουσα: Αθανασοπούλου Ιωάννα, Ανωγιάτης-Πελέ Δημήτριος
Κωδικός Μαθήματος: ΙΣΔ101
Τύπος Μαθήματος: Υποχρεωτικό
Επίπεδο Μαθήματος: Προπτυχιακό
Γλώσσα Μαθήματος: Ελληνικά
Τρόπος Παράδοσης: Στην τάξη
Εξάμηνο: Ζ΄
ECTS: 5
Σελίδα E Class: https://opencourses.ionio.gr/courses/DHI191/
Σύντομη Περιγραφή:

Το μάθημα βασίζεται στην παρουσίαση των ακόλουθων βασικών αξόνων προβληματισμού για ζητήματα Ιστορικής Δημογραφίας για τη χρονική περίοδο από την Αρχαιότητα μέχρι το 19ο αιώνα. Η θεματολογία του μαθήματος αρθρώνεται ως εξής: Η Ιστορική Δημογραφία της προμοντέρνας περιόδου. Η Ιστορική Δημογραφία κατά τη μοντέρνα περίοδο. Οι κύριες δημογραφικές παράμετροι από το 1650 έως το 1850. Η δημογραφική έκρηξη του 18ου αι. Τα δημογραφικά προβλήματα κατά το 19ο και 20ό αι. Εξετάζεται επίσης η σκέψη και η θεώρηση των διαφόρων πολιτισμών σχετικά με την αντιμετώπιση του πληθυσμιακού προβλήματος (π.χ. Ισραήλ, Αρχαία Ελλάδα, Ρώμη, κρατικός λαϊκισμός, φυσιοκράτες, Malthus, οι δημογραφικές τάσεις κατά το 19ο αιώνα, κλπ.). Σε φροντιστηριακό επίπεδο επιχειρείται η πρακτική εξάσκηση των φοιτητών στα προβλήματα της Ιστορικής Δημογραφίας, μέσα από ιστορικό δημογραφικό υλικό.

Αντικειμενικοί Στόχοι - Επιδιωκόμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα:

To μάθημα έχει ως στόχο τη θεωρητική προσέγγιση και ανάλυση των βασικών αξόνων προβληματισμού για ζητήματα Ιστορικής Δημογραφίας για τη χρονική περίοδο από την Αρχαιότητα μέχρι τον 19ο αιώνα.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση των σπουδών στο μάθημα ο φοιτητής/τρια θα είναι σε θέση να:

  • κατανοήσει τις βασικές αρχές του γνωστικού της αντικειμένου, με επίκεντρο τους βασικούς άξονες προβληματισμού για ζητήματα Ιστορικής Δημογραφίας για τη χρονική περίοδο από την Αρχαιότητα μέχρι τον 19ο αιώνα.
Περιεχόμενο (Syllabus):

1η εβδομάδα:
Εισαγωγή στην Ιστορική Δημογραφία, Αντικείμενο, μέθοδοι και ιστορική προσέγγιση
Πρακτική εξάσκηση των προβλημάτων Ιστορικής Δημογραφίας μέσα από τη μελέτη ιστορικών κειμένων

2η εβδομάδα:
Η Ιστορική Δημογραφία της προ-μοντέρνας περιόδου
Πρακτική εξάσκηση των προβλημάτων Ιστορικής Δημογραφίας μέσα από τη μελέτη ιστορικών κειμένων

3η εβδομάδα:
Η Ιστορική Δημογραφία κατά τη μοντέρνα περίοδο
Πρακτική εξάσκηση των προβλημάτων Ιστορικής Δημογραφίας μέσα από τη μελέτη ιστορικών κειμένων

4η εβδομάδα:
Οι κύριες δημογραφικές παράμετροι από το 1650 έως το 1850, η δημογραφική έκρηξη του 18ου αι
Πρακτική εξάσκηση των προβλημάτων Ιστορικής Δημογραφίας μέσα από τη μελέτη ιστορικών κειμένων

5η εβδομάδα:
Η Γεννητικότητα και η Γονιμότητα κατά τη μοντέρνα περίοδο
Πρακτική εξάσκηση των προβλημάτων Ιστορικής Δημογραφίας μέσα από τη μελέτη ιστορικών κειμένων

6η εβδομάδα:
Η Γαμηλιότητα κατά τη μοντέρνα περίοδο
Πρακτική εξάσκηση των προβλημάτων Ιστορικής Δημογραφίας μέσα από τη μελέτη ιστορικών κειμένων

7η εβδομάδα:
Η Θνησιμότητα κατά τη μοντέρνα περίοδο
Πρακτική εξάσκηση των προβλημάτων Ιστορικής Δημογραφίας μέσα από τη μελέτη ιστορικών κειμένων

8η εβδομάδα:
Οι Δημογραφικές κρίσεις κατά τη μοντέρνα περίοδο
Πρακτική εξάσκηση των προβλημάτων Ιστορικής Δημογραφίας μέσα από τη μελέτη ιστορικών κειμένων

9η εβδομάδα:
Οι μετακινήσεις πληθυσμών
Πρακτική εξάσκηση των προβλημάτων Ιστορικής Δημογραφίας μέσα από τη μελέτη ιστορικών κειμένων

10η εβδομάδα:
Η εξέλιξη του παγκόσμιου πληθυσμού
Πρακτική εξάσκηση των προβλημάτων Ιστορικής Δημογραφίας μέσα από τη μελέτη ιστορικών κειμένων

11η εβδομάδα:
Η σκέψη και η θεώρηση των διαφόρων πολιτισμών πάνω στην αντιμετώπιση του πληθυσμιακού προβλήματος (Ισραήλ, Αρχαία Ελλάδα, Ρώμη, κρατικός λαϊκισμός)
Πρακτική εξάσκηση των προβλημάτων Ιστορικής Δημογραφίας μέσα από τη μελέτη ιστορικών κειμένων

12η εβδομάδα:
Οι φυσιοκράτες και ο Malthus
Πρακτική εξάσκηση των προβλημάτων Ιστορικής Δημογραφίας μέσα από τη μελέτη ιστορικών κειμένων

13η εβδομάδα:
Ο 19ος αιώνας και οι δημογραφικές τάσεις
Παρουσιάσεις εργασιών

Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη:

Guillaume P.–Poussou S.P., Démographie Historique, Armand Colin, Παρίσι, 1970.

Dupaquier J., Introduction a la Démographie Historique,Gamma, Παρίσι, 1975.

G. Poulalion, La science de la population. Jacques Vallin, La démographie.

Catherine Rollet εκδ. LAROUSSE: Ο πληθυσμός του πλανήτη. 

Δ. Ανωγιάτης-Pele, Ι. Αθανασοπούλου, Οικιστικό πλέγμα και θνησιμότητα στους Παξούς.

Α. Desrosières, Η πολιτική των μεγάλων αριθμών. 

Τομαρά-Σιδέρη Μ., Μηχανισμοί και δυναμική στην Ιστορική δημογραφία. Το παράδειγμα της Λευκαδας τον 19ο αιώνα, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2017.

Τομαρά-Σιδέρη Μ., Ιστορική Δημογραφία. Από τις δημογραφικές διαδικασίες στις συλλογικές νοοτροπίες και συμπεριφορές, Παπαζήσης, Αθήνα, 1998

Τομαρά-Σιδέρη Μ., Αλεξανδρινές Οικογένειες. Χωρέμη-Μπενάκη- Σαλβάγου, Κέρκυρα, Αθήνα, 2004

Saury A., La population. Que sais-je?, PUF, Παρίσι, Νο. 148

Pressat R., Κοινωνική Δημογραφία, Ε.Κ.Κ.Ε., Αθήνα, 1975

Guillaume P.–Poussou S.P., Démographie Historique, Armand Colin, Παρίσι, 1970

Dupaquier J., Introduction a la Démographie Historique, Gamma, Παρίσι, 1975

Henry L., Manuel de Démographie Historique, Droz, Γενεύη, 1967

Αθανασοπούλου Ι., Ντόκος Κ., Η πόλη της Βοστίτσας και ο Πληθυσμός της κατά την περίοδο της Β’ Βενετοκρατίας 1685−1715 εκδ. ΕΤΕΠΑ, Αίγιο−Αθήνα 2007.

Αθανασοπούλου Ι., Ο πληθυσμός της Ιθάκης, του Καλάμου και του Καστού το έτος 1807, εκδ. Ι.Κ.Ι.-Ι.Ε.Ι.Μ., 368 σελ., Κέρκυρα 2019.

Pouqueville Francois - Charles - Hughes - Laurent,  Η πανώλη τύπου Orientalis.

Παπαδάκης Μιχαήλ, Τσίμπος Κλέων Χ., Δημογραφική ανάλυση - Αρχές, μέθοδοι, υποδείγματα. 

Τζιαφέτας Γ., Το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας. Η σημερινή κατάσταση και η προοπτική των εξελίξεων,Ι.Α.ΔΗ.Π., Αθήνα, 1990

Πολύζος Ν., Δημογραφική πρόκληση. Υπογεννητικότητα και γήρανση στην Ελλάδα, Ι.Α.ΔΗ.Π., Αθήνα, 1996

Desrosières Alain, Η πολιτική των μεγάλων αριθμών.

Pressat R., Κοινωνική Δημογραφία, Ε.Κ.Κ.Ε., Αθήνα, 1975.

Ταπεινός Γ., Στοιχεία δημογραφίας, Παπαζήσης, Αθήνα, 1993.

Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι:

Χρήση power point, προγραμμάτων excel και SPSS, ιστορικών πηγών, βίντεο και χρήση χαρτών, βασικές μαθηματικές επεξεργασίες των δεδομένων.

Χρηση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας:

Χρήση power point, προγραμμάτων excel και SPSS, ιστορικών πηγών, βίντεο και χρήση χαρτών, βασικές μαθηματικές επεξεργασίες των δεδομένων.

Μέθοδοι αξιολόγησης/βαθμολόγησης:

Γραπτή εξέταση και προαιρετική συγγραφή εργασίας.


Επιστροφή
Ανάγνωση ΚειμένουΑνάγνωση Κειμένου Αναγνωσιμότητα ΚειμένουΑναγνωσιμότητα Κειμένου Αντίθεση ΧρωμάτωνΑντίθεση Χρωμάτων
Επιλογές Προσβασιμότητας