Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Το μάθημα εστιάζει στον καθημερινό βίο των απλών ανθρώπων των πόλεων και της υπαίθρου της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Στα 1100 χρόνια του Βυζαντίου οι συνθήκες, και κατά συνέπεια οι ζωές των ανθρώπων, δεν έμειναν στάσιμες. Οι συνήθειες, οι αντιλήψεις, οι μόδες άλλαζαν και θα επιχειρηθεί να δοθεί αυτή η δυναμική μέσα από τα κείμενα και τα υλικά κατάλοιπα.  

Στο πλαίσιο του μαθήματος θα δοθεί περιορισμένος αριθμός εργασιών σε φοιτήτριες και φοιτητές που έχουν ειδικό ενδιαφέρον για τη Βυζαντινή ιστορία.

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτήτριες/φοιτητές θα:

• Γνωρίζουν τον τρόπο ζωής των απλών Βυζαντινών
• Κατανοούν τις σχέσεις εξουσίας και αυθεντίας σε διαπροσωπικό επίπεδο
• Αναγνωρίζουν συνέχειες και ασυνέχειες σε επίπεδο ιδεών και αντιλήψεων των Βυζαντινών σε σχέση με προηγούμενες περιόδους
• Έχουν εξοικειωθεί με τις σχετικές πηγές

1η εβδομάδα: Εισαγωγή στη μελέτη  της ιστορίας της καθημερινότητας. Οι πηγές και τα προβλήματά τους

2η εβδομάδα: Μνηστεία και γάμος

3η εβδομάδα: Ο Βυζαντινός οίκος.

4η εβδομάδα: Η διατροφή των Βυζαντινών

5η εβδομάδα: Η ένδυση

6η εβδομάδα: Παιδιά και νέοι στο Βυζάντιο

7η εβδομάδα: Τα γηρατειά και ο θάνατος

8η εβδομάδα: Τα επαγγέλματα

9η εβδομάδα: Ταξίδια και μετακινήσεις

10η εβδομάδα: Ψυχαγωγία και διασκεδάσεις

11η εβδομάδα: Υγεία και ομορφιά

12η εβδομάδα: Η ζωή στα Βυζαντινά μοναστήρια

13η εβδομάδα: Συμπεράσματα

Η. Αναγνωστάκης, Βυζαντινός οινικός πολιτισμός. Το παράδειγμα της Βιθυνίας, Αθήνα 2008

Χρ. Αγγελίδη (επιμ.), Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο. Τομές και συνέχειες στην ελληνιστική και ρωμαϊκή παράδοση, Αθήνα 1989

Φ. Βασιλείου, Ποιμένας ή Τύραννος; Ο πατέρας στην αγιολογική λογοτεχνία της ύστερης αρχαιότητας, Αθήνα 2013

Μ Γερολυμάτου., Αγορές, έμποροι και εμπόριο στο Βυζάντιο (9ος-12ος αι.), Αθήνα 2008

A. Dalby, Βυζαντίου γεύσεις. Η κουζίνα της αυτοκρατορίας, μτφρ. Δ. Λαμπαδά, Αθήνα 2015

K. Dark (επιμ.), Secular Buildings and the Archaeology of Everyday Life in the Byzantine Empire, Oxford 2004

G. Dennis, “Death in Byzantium,” DOP 55 (2001): 1-7

L. James (επιμ.), Εγχειρίδιο Βυζαντινών σπουδών, μτφρ. Κ. Δημοπούλου, επιμ. Αιμ. Μαυρουδής, Α. Ρεγκάκος, Αθήνα 2014

A.P. Kazhdan και Ann Wharton Epstein, Αλλαγές στον βυζαντινό πολιτισμό κατά τον 11ο και 12ο αιώνα, μτφρ. Α. Παππάς, Αθήνα 1997

Α. Π. Καζδάν, «Η βυζαντινή οικογένεια και τα προβλήματά της», Μνήμων 12 (1989), 195-209

J. Koder, Ο Κηπουρός και η καθημερινή κουζίνα στο Βυζάντιο, Αθήνα 1992

Φ. Κουκουλές, Βυζαντινών βίος και πολιτισμός, τ. Α΄-ΣΤ΄, Αθήνα 1948-1955

H. Maguire (επιμ.), Byzantine Magic, Washington D.C. 1995

C. Morrisson (επιμ.), Trade and Markets in Byzantium, Washington D.C. 2012

Κ. Νικολάου, Η γυναίκα στη μέση βυζαντινή εποχή. Κοινωνικά πρότυπα και καθημερινός βίος στα αγιολογίκά κείμενα, Αθήνα 2016

A. Papaconstantinou, Alice-Mary Talbot (επιμ.), Becoming Byzantine: Children and Childhood in Byzantium. Washington, D.C. 2009

Δ. Παπανικόλα-Μπακιρτζή (επιμ.), Καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο, Θεσσαλονίκη, Αθήνα 2002.

M. Rautman, Daily Life in the Byzantine Empire, Λονδίνο 2006

Tamara Talbot Rice. Ο δημόσιος και ιδιωτικός βίος των Βυζαντινών, μτφρ. Φ.Κ. Βώζου, Αθήνα 2006

Alice-Mary Talbot, “Old Age in Byzantium,” Byzantinische Zeitschrift 77 (1984): 267-278

G. Walter, Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο στον αιώνα των Κομνηνών (1081-1180), μτφρ. Κ. Παναγιώτου, Αθήνα 2007

Διαλέξεις.
Ανάλυση, σχολιασμός και συζήτηση γραπτών πηγών και οπτικοακουστικού υλικού.

-

Προφορική εξέταση