ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗ ΜΕΤΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ (1833-1862)

Το μάθημα καλύπτει τις πρώτες δεκαετίες του ελληνικού βασιλείου (1833-1862) και παρουσιάζει την εγκαθίδρυση θεσμών σύγχρονου κράτους («δυτικού τύπου») στα χρόνια της βασιλείας του Όθωνα, σε συνάρτηση με τις κοινωνικές, πολιτικές και ιδεολογικές εξελίξεις της περιόδου. Στο πλαίσιο αυτό στη διάρκεια των μαθημάτων αναλύονται μεταξύ άλλων το θεσμικό έργο της Αντιβασιλείας (στρατός, διοίκηση, δικαιοσύνη, εκκλησία, εκπαίδευση), τα χαρακτηριστικά των κομμάτων, η κατάργηση της απολυταρχίας και η εγκαθίδρυση του κοινοβουλευτισμού (συνταγματική μοναρχία), οι παρεμβάσεις και οι επεμβάσεις των Μεγάλων Δυνάμεων στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική του νεοσύστατου βασιλείου, η Μεγάλη Ιδέα και ο ελληνικός αλυτρωτισμός.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση των σπουδών στο μάθημα ο φοιτητής/τρια θα είναι σε θέση να κατανοεί, παρουσιάζει και αναλύει:

1. τη θεσμική οργάνωση του ελληνικού κράτους στα χρόνια της βασιλείας του Όθωνα.
2. τις αντιδράσεις στις πολιτικές θεσμικού εκσυγχρονισμού και τους κοινωνικούς φορείς αυτών των αντιδράσεων.
3. την μετάβαση από την απολυταρχία στη συνταγματική μοναρχία (1844) και τη λειτουργία του κοινοβουλευτισμού έως το 1862.
4. τα οργανωτικά, κοινωνικά και ιδεολογικά χαρακτηριστικά των κομμάτων.
5. την Μεγάλη Ιδέα και τις απαρχές του ελληνικού αλυτρωτισμού.

1η εβδομάδα: Εισαγωγή στο αντικείμενο.

2η εβδομάδα: Το πρότυπο βασίλειο και η «κληρονομιά» του Εικοσιένα.

3η εβδομάδα: Η αντιβασιλεία: τα πρόσωπα και οι στόχοι.

4η εβδομάδα: Θεσμικός εκσυγχρονισμός Ι: στρατός και διοίκηση.

5η εβδομάδα: Θεσμικός εκσυγχρονισμός ΙΙ: εκπαίδευση, εκκλησιά, δικαιοσύνη.

6η εβδομάδα: Αντιδράσεις στον εκσυγχρονισμό.

7η εβδομάδα: Η αμφισβήτηση της απολυταρχίας.

8η εβδομάδα: Η Εθνοσυνέλευση 1843-1844.

9η εβδομάδα: Τα κόμματα.

10η εβδομάδα: Η διακυβέρνηση Κωλέττη.

11η εβδομάδα: Μεγάλη Ιδέα και αλυτρωτισμός.

12η εβδομάδα: Μεγάλες Δυνάμεις: παρεμβάσεις και επεμβάσεις.

13η εβδομάδα: Ανακεφαλαίωση.

• Γ. Δερτιλής, Ιστορία του ελληνικού κράτους (1830-1920), τ. Α΄, Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, ⁸2017
• G. Herring, Τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα, 1821-1936, τ. Α΄, Αθήνα: ΜΙΕΤ, 2004.
• Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. ΙΓ΄, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών ²2000.
• Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, 1770-2000, τ. 4, επιμ. Β. Παναγιωτόπουλος, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα/Τα Νέα, 2004.
• Κ. Κωστής, ‘Τα κακομαθημένα παιδιά της Ιστορίας’. Η διαμόρφωση του ελληνικού κράτους, 18^ος – 21^ος αιώνας, Αθήνα: Πατάκης 2015.
• Αθ. Μπάλτα, Ελπ. Βόγλη, Χρ. Χρηστίδης, Θέματα ελληνικής ιστορίας (19ος-20ός αι.) Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών – Κάλλιπος [ηλεκτρ. βιβλ., φιαθέσιμο στο: http://hdl.handle.net/11419/5974
• Στ. Παπαγεωργίου, Από το Γένος στο Έθνος. Η θεμελίωση του ελληνικού κράτους, 1821-1862, Αθήνα: Παπαζήσης 2004.
• J. Petropulos, Πολιτική και συγκρότηση κράτους στο ελληνικό βασίλειο (1833-1843), τ. Α΄-Β΄, Αθήνα: ΜΙΕΤ, ²2017.
• E. Σκοπετέα, Το ‘πρότυπο βασίλειο’ και η Μεγάλη Ιδέα. Όψεις του εθνικού προβλήματος στην Ελλάδα (1830-1880), Αθήνα, Πολύτυπο, 1988.

Οι παραδόσεις γίνονται με τη μέθοδο της μετωπικής διδασκαλίας, υποστηρίζονται με τη χρήση έντυπου και ηλεκτρονικού υλικού.

Aξιοποιούνται οι δυνατότητες της πλατφόρμας ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης του Ιονίου Πανεπιστημίου Open eClass.

Γραπτές εξετάσεις.