ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Το μάθημα πραγματεύεται την πόλεμο της ελληνικής ανεξαρτησίας με βάση τις σύγχρονες επιστημονικές προσεγγίσεις για το εθνικό φαινόμενο και την εμφάνιση των εθνικών κινημάτων. Υπό το πρίσμα αυτό η Επανάσταση του 1821 τοποθετείται στο πλαίσιο των μεγάλων κοινωνικοπολιτικών και εθνικών επαναστάσεων στην Ευρώπη και την Αμερική στα τέλη του 18ου και τις αρχές του 19ου αιώνα, και αντιμετωπίζεται ως καταλύτης κοινωνικών, πολιτικών και ιδεολογικών ανακατατάξεων και μεγάλης κλίμακας αλλαγών που χαρακτηρίζουν τη μετάβαση της ελληνικής κοινωνίας από την Παράδοση στη Νεωτερικότητα. Αναλύονται οι σύνθετες διεργασίες συγκρότησης του ελληνικού εθνικού κινήματος και παρουσιάζεται η οργάνωση και δράση της Φιλικής Εταιρείας σε αναφορά προς τις αντίστοιχες εξελίξεις στη μεταναπολεόντεια Ευρώπη («καρμπονάροι» και «δεκεμβριστές», συνταγματικές επαναστάσεις στην ιταλική και ιβηρική χερσόνησο). Αναλύονται επίσης η θεσμική οργάνωση των επαναστατημένων περιοχών, η επίδραση του πολέμου στην αναδιάταξη των κοινωνικών ιεραρχιών και στην οργάνωση των σχέσεων εξουσίας, το φιλελληνικό κίνημα και η εξέλιξη της στάσης των Μεγάλων Δυνάμεων.

1η εβδομάδα: Εισαγωγή στο αντικείμενο.

2η εβδομάδα: Το ελληνικό εθνικό κίνημα.

3η εβδομάδα: Φιλική Εταιρεία Ι: τα ιδεολογικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά.

4η εβδομάδα: Φιλική Εταιρεία ΙΙ: οργάνωση, εξάπλωση, προετοιμασίες.

5η εβδομάδα: Ο πόλεμος: στρατιωτική οργάνωση και κοινωνικές κινητικότητες.

6η εβδομάδα: Τοπικές και περιφερειακές Διοικήσεις.

7η εβδομάδα: Οι Εθνοσυνελεύσεις και τα συντάγματα.

8η εβδομάδα: Κεντρική Διοίκηση και θεσμοί σύγχρονου κράτους.

9η εβδομάδα: Πολιτικοί ανταγωνισμοί και εμφύλιοι πόλεμοι.

10η εβδομάδα: Η διακυβέρνηση του Ι. Καποδίστρια.

11η εβδομάδα: Το «Εικοσιένα» στην Ευρώπη Ι: φιλελληνισμός.

12η εβδομάδα: Το «Εικοσιένα» στην Ευρώπη ΙΙ: διπλωματία.

13η εβδομάδα: Ανακεφαλαίωση μαθήματος.

• R. Beaton, Ο πόλεμος του Μπάιρον. Ρομαντική εξέγερση, ελληνική επανάσταση, Αθήνα, Πατάκη, 2015.
• Δ. Δημητρόπουλος, Χρ. Λούκος, Π. Μιχαηλάρης (επιμ.), Όψεις της Επανάστασης του 1821. Πρακτικά Συνεδρίου, Αθήνα: ΕΜΝΕ-Μνήμων, 2018.
• Ν. Διαμαντούρος, Οι απαρχές της συγκρότησης σύγχρονου κράτους στην Ελλάδα, 1821-1828, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 2002.
• Ν. Θεοτοκάς, «Η επανάσταση του έθνους και το ορθόδοξο γένος. Σχόλια για τις ιδεολογίες του Εικοσιένα», Ν. Θεοτοκάς, Ν. Κοταρίδης, Η οικονομία της βίας. Παραδοσιακές και νεωτερικές εξουσίες στην Ελλάδα του 19^ου αιώνα, Αθήνα, Βιβλιόραμα, 2006, σ. 11-57.
• Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, 1770-2000, επιμ. Β. Παναγιωτόπουλος, τ. 3, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα/ εφ. Τα Νέα, 2003.
• Ό. Κατσιαρδή-Hering (επιμ.): Οι πόλεις των Φιλικών: οι αστικές διαδρομές ενός επαναστατικού φαινομένου. Πρακτικά Ημερίδας, Αθήνα, Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, 2018.
• Ν. Κοταρίδης, Παραδοσιακή Επανάσταση και Εικοσιένα, Αθήνα, Πλέθρον, 1993.
• Στ. Παπαγεωργίου, από το γένος στο έθνος. Η θεμελίωση του ελληνικού κράτους, 1821-1862), Αθήνα, Παπαζήσης, 2004.
• Π. Πιζάνιας (επιμ.), Η Ελληνική Επανάσταση του 1821. Ένα ευρωπαϊκό γεγονός, Αθήνα: Κέδρος 2009.
• Π. Πιζάνιας, Η Ελληνική Επανάσταση, 1821-1830, Αθήνα: Εστία 2021.
• Ν. Ροτζώκος, Επανάσταση και Εμφύλιος στο Εικοσιένα, Αθήνα: Ηρόδοτος ²2015.

Οι παραδόσεις γίνονται με τη μέθοδο της μετωπικής διδασκαλίας, υποστηρίζονται με τη χρήση έντυπου και ηλεκτρονικού υλικού.

Αξιοποιούνται οι δυνατότητες της πλατφόρμας ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης του Ιονίου Πανεπιστημίου (Open eClass).

Γραπτές εξετάσεις στην ελληνική γλώσσα. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες καλούνται να απαντήσουν σε ερωτήσεις ανάπτυξης σε θέματα-ζητήματα που καλύπτονται από τη βιβλιογραφία του μαθήματος και αναλύονται στις εβδομαδιαίες παραδόσεις-διαλέξεις.