ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Παρουσιάζονται οι εκπαιδευτικές εξελίξεις από τις απαρχές της νεοελληνικής εκπαίδευσης έως τις ημέρες μας. Διερευνώνται οι περίοδοι διαμόρφωσης των εκπαιδευτικών αλλαγών μέσα από την μελέτη της πρόσφατης επιστημονικής αρθρογραφίας και την κριτική προσέγγιση των αρχειακών τεκμηρίων. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στην ιστορικότητα της διδασκαλία της ιστορίας τόσο στην ελληνική εκπαίδευση όσο και στο διεθνές περιβάλλον . Η πολύτροπη ανάγνωση των ιστορικών τεκμηρίων καταδεικνύει ζητήματα που αντανακλώνται, διαχρονικά, στον επιστημονικό διάλογο για την εκπαίδευση και την ιστορία στην Ελλάδα. Έμφαση δίνεται επίσης στην Τοπική Εκπαιδευτική Ιστορία μέσα από την αξιοποίηση των εκπαιδευτικών αρχείων.

• Η γνώση των εξελίξεων στο εκπαιδευτικό σύστημα στο εθνικό και διεθνές περιβάλλον
• Η μεθοδολογική προσέγγιση των παιδαγωγικών, ιδεολογικών και κοινωνικών ζητημάτων που απασχολούν σήμερα την Ιστορία της Εκπαίδευσης στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
• Η ανάδειξη της διεπιστημονικότητας του μαθήματος μέσω της ιστορικής έρευνας και της κριτικής ανάγνωσης αρχειακών πηγών και τεκμηρίων, ιδιαίτερης σημασίας για την κατανόηση των ζητημάτων που απασχολούν διαχρονικά την Ιστορία της Εκπαίδευσης.

Επιδιωκόμενοι μαθησιακοί στόχοι:

Με την επιτυχή ολοκλήρωση των σπουδών στο μάθημα ο φοιτητής/τρια θα είναι σε θέση να:
1. Να έχουν εποπτεία της εξέλιξης του εκπαιδευτικού συστήματος από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους έως σήμερα.
2. Να κατανοήσουν το ρόλο της εκπαίδευσης και ιδιαίτερα της διδασκαλίας της Ιστορίας στη συγκρότηση της εθνικής ταυτότητας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο
3. Να προσεγγίσουν κριτικά τα χαρακτηριστικά των εκπαιδευτικών αλλαγών-"μεταρρυθμίσεων" από τα τέλη του 19ου αιώνα ως τη Μεταπολίτευση
4. Να εξοικειωθούν με τις μεθόδους της ιστορικής έρευνας, εντρυφώντας στην επεξεργασία πρωτότυπου αρχειακού υλικού, με προτεραιότητα την ιστορική ανάλυση της εξέλιξης των εκπαιδευτικών θεσμών του νεοελληνικού κράτους.

1η εβδομάδα: Παρουσίαση του περιγράμματος του μαθήματος και των θεματικών που θα διδαχτούν οι φοιτητές κατά το τρέχον ακαδημαϊκό εξάμηνο. Ανάπτυξη των ενοτήτων, ενημέρωση για την στοχοθεσία, τα επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα και τις μεθόδους αξιολόγησης.
Επισκόπηση των εκπαιδευτικών ζητημάτων από την συγκρότηση του νεοελληνικού κράτους έως σήμερα.

2η εβδομάδα: Οι ενέργειες για την οργάνωση της εκπαίδευσης και την σύσταση σχολείων κατά την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης. Τα πρώτα κείμενα για την εκπαίδευση στα συντάγματα του Αγώνα. Μελέτη-κριτική προσέγγιση ιστορικών πηγών-τεκμηρίων

3η εβδομάδα: Η οργάνωση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος 1828-1863: η περίοδος Καποδίστρια και Όθωνα. Μελέτη-κριτική προσέγγιση ιστορικών πηγών-τεκμηρίων

4η εβδομάδα: To Ιστορικό πλαίσιο και οι εκπαιδευτικές εξελίξεις τη δεύτερη πεντηκονταετία του 19ου αιώνα – Οι Νομοθετικές ρυθμίσεις του 1895 και τα Νομοσχέδια του 1899.
Μελέτη-κριτική προσέγγιση ιστορικών πηγών-τεκμηρίων

5η εβδομάδα: ο ρόλος της διδασκαλίας της ιστορίας στη συγκρότηση εθνικής ταυτότητας κατά τον 19ο αιώνα- Κριτική μελέτη σχολικών εγχειριδίων ιστορίας

6η εβδομάδα: To Ιστορικό(πολιτικό-κοινωνικό-πολιτιστικό) πλαίσιο και οι εκπαιδευτικές αλλαγές μετά την άνοδο Βενιζέλου. Οι μεταρρυθμίσεις 1913 -1917 και 1929.Ο Εκπαιδευτικός Όμιλος. Το Γλωσσικό ζήτημα. Μελέτη-κριτική προσέγγιση ιστορικών πηγών-τεκμηρίων.

7η εβδομάδα: . To Ιστορικό (πολιτικό-κοινωνικό-πολιτιστικό) πλαίσιο και η εκπαίδευση κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά, της Αντίστασης και του Εμφυλίου. Μελέτη-κριτική προσέγγιση ιστορικών πηγών-τεκμηρίων
8η εβδομάδα: To Ιστορικό (πολιτικό-κοινωνικό-πολιτιστικό) πλαίσιο και η εκπαίδευση κατά τη μεταπολεμική περίοδο: Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1964. Η εκπαίδευση κατά τη διάρκεια της δικτατορίας . Μελέτη-κριτική προσέγγιση ιστορικών πηγών-τεκμηρίων
9η εβδομάδα: • To Ιστορικό (πολιτικό-κοινωνικό-πολιτιστικό) και οι εκπαιδευτικές αλλαγές την περίοδο της Μεταπολίτευσης. Μελέτη-κριτική προσέγγιση ιστορικών πηγών-τεκμηρίων

10η -11η εβδομάδα: Το μάθημα της Ιστορίας και ο ρόλος του σε διαφορετικά εκπαιδευτικά συστήματα: παρουσίαση, συγκρίσεις, συζήτηση.

12η εβδομάδα: Τοπική εκπαιδευτική Ιστορία: Ιδεολογικές διαστάσεις και μεθοδολογικές προϋποθέσεις. Μελέτη πρωτογενούς υλικού τοπικής ιστορίας στα τοπικά αρχεία(πρακτική άσκηση στο αρχείο του Ινστιτούτου ΕΛΑΙΑ και στα ΓΑΚ Κέρκυρας) όπως:
• Ιστορία σχολείων ή σχολών.
• Ιστορία προσώπων της εκπαίδευσης (Εκπαιδευτική Βιογραφία).
• Μαρτυρίες για τα εκπαιδευτικά πράγματα (εκπαιδευτικών, γονιών, μαθητών).

13η εβδομάδα: Παρουσίαση ατομικών και ομαδικών εργασιών από τους φοιτητές- Κριτικός σχολιασμός ,αυτοαξιολόγηση και ετεροαξιολόγηση εργασιών.

Αγγελάκος Κ. (2017), H πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (1964-2014),Αθήνα:Μεταίχμιο.
Αντωνίου, Δαυίδ (2018), Περίγραμμα της νεοελληνικής εκπαίδευσης 1821-2017: Οργάνωση του εκπαιδευτικού συστήματος, Αθήνα: Εκδόσεις Γρηγόρη.
Van Boxtel, Carla and Van Drien, J., “Engaging students in Historical Rerasoning: The need for Dialogic Historical Education” in Carretero M. et al. (eds), Palgrave Handbook of Research in Historical Culture and Education, Palgrave-Macmillan, London, United Kingdom, p. 355-372.
Virta, Arja. “Historical Literacy: Thinking, Reading and Understanding History στο Tidskrift. Journal of Research in Teacher Education, 4, pp.11-25.
Δημαράς Α. (1998), Η μεταρρύθμιση που δεν έγινε-Τεκμήρια Ιστορίας τόμος, Βιβλιοπωλείον της Εστίας Αθήνα.
Δημαράς Α. (2013), Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης -το Ανακοπτόμενο άλμα, Μεταίχμιο.
Καρυφύλλης, Α. Νεοελληνική Εκπαίδευση. Δυο αιώνες μεταρρυθμιστικών προσπαθειών. Αθήνα: Κριτική. 2002.
Κοντονή Ά. (1997), Το νεοελληνικό σχολείο και ο πολιτικός ρόλος των παιδαγωγικών συστημάτων, Αθήνα: Κριτική.
Κουλούρη Χ.(1998), Ιστορία και γεωγραφία στα ελληνικά σχολεία (1834-1914), Αθήνα:ΙΑΕΝ.
Μπουζάκης,Σ.(2002), Εκπαιδευτικές Μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα. Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Γενική και Τεχνικοεπαγγελματική Εκπαίδευση Tόμος Α΄ και B'. Αθήνα: Gutenberg.
Νάκου, Ε. (2000), Τα παιδιά και η Ιστορία, Μεταίχμιο, Αθήνα
Πεσμαζόγλου Στ. (1999), «Εκπαίδευση και ανάπτυξη στην Ελλάδα» 1948-1985,Αθήνα: Θεμέλιο.
Τσουκαλάς Κ. (1987): Εξάρτηση και αναπαραγωγή. Ο κοινωνικός ρόλος των εκπαιδευτικών
μηχανισμών στην Ελλάδα (1830‐1922), Εʹ έκδοση,Αθήνα: Θεμέλιο.
Ferro, M. (2000), Πώς αφηγούνται την Ιστορία τα παιδιά σε ολόκληρο τον κόσμο, Αθήνα: Μεταίχμιο.
Χουρδάκης, Α. (1997), Η Ιστορία της Παιδείας: επιστημολογία, μεθοδολογία και προβληματική, στο Μ.Βάμβουκας &Α.Χουρδάκης (επιμ.) Παιδαγωγική Επιστήμη στην Ελλάδα και στην Ευρώπη: τάσεις και προοπτικές (92-132). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

Διαλέξεις, παρουσιάσεις, διαλογική συζήτηση, εργασία ατομικά και σε ομάδες
Στόχος: η αυτενέργεια, η ανάπτυξη συνεργατικών ικανοτήτων, η ενίσχυση των δομικών στοιχείων της κριτικής σκέψης (λογικός συλλογισμός, μεταγνώση).
Υποστήριξη Μαθησιακής διαδικασίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-class

Γραπτή εξέταση, συγγραφή εργασιών , προφορική και ψηφιακή παρουσίαση εργασιών.