ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΛΑΤΙΝΙΚΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ, 20ος - 21ος ΑΙΩΝΑΣ

Το μάθημα μελετά τα χαρακτηριστικά, τις δομές, τα προβλήματα και τη δυναμική των λατινοαμερικανικών κοινωνιών όπως αυτά διαμορφώθηκαν και εξελίχθηκαν από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι σήμερα. Προσεγγίζονται κυρίως τα εξής θέματα: Ο οικονομικός και κοινωνικός εκσυγχρονισμός της Λατινικής Αμερικής από τα τέλη του 19ου αιώνα. Το λεγόμενο «κοινωνικό ζήτημα» των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα: τα προβλήματα από την απότομη αστικοποίηση, η οργάνωση της εργατικής διαμαρτυρίας και η διείσδυση στα λαϊκά στρώματα ιδεολογιών όπως ο αναρχισμός και ο σοσιαλισμός. Το ζήτημα των ιθαγενών. Οι αγροτικές δομές των χωρών της Λατινικής Αμερικής, το πρόβλημα των ακτημόνων και οι απόπειρες αγροτικών μεταρρυθμίσεων. Η κοινωνική εμπειρία του λαϊκισμού και οι συνέπειές του στη λαϊκή και εργατική ταυτότητα. Η ριζοσπαστικοποίηση των λατινοαμερικανικών κοινωνιών κατά τις δεκαετίες του 1960 και 1970. Η εμπειρία της κρατικής τρομοκρατίας κατά τις δεκαετίες 1970 και 1980. Η φτώχεια, η ανισότητα και τα διαφορετικά πρόσωπα του κοινωνικού αποκλεισμού. Ο δυϊσμός του αστικού τοπίου: παραγκουπόλεις και κλειστές ιδιωτικές συνοικίες. Η σύγχρονη κοινωνική διαμαρτυρία και τα νέα κοινωνικά κινήματα του 21ου αιώνα.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση των σπουδών του στο μάθημα ο/η  φοιτητής/τρια:

1. Θα έχει αποκτήσει βασικές γνώσεις γύρω από τα χαρακτηριστικά και τις δομές των λατινοαμερικανικών κοινωνιών.
2. Θα μπορεί να συσχετίσει τη λατινοαμερικανική ιστορία με τις γενικότερες διαδικασίες και τα φαινόμενα της σύγχρονης παγκόσμιας ιστορίας.
3. Θα έχει εξοικειωθεί περαιτέρω με την προβληματική της κοινωνικής ιστορίας.

1^η εβδομάδα: «Πολύχρωμες» μιγαδικές κοινωνίες: ο πληθυσμός της Λατινικής

Αμερικής. Δημογραφικά, εθνοτικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά.

2^η εβδομάδα: Ο εκσυγχρονισμός και τα όριά του στη Λατινική Αμερική(1880-1910).

Οι εξαγωγικές οικονομίες, η αστικοποίηση και ο κοινωνικός μετασχηματισμός.

3^η εβδομάδα: Το «κοινωνικό ζήτημα» τις δεκαετίες 1900-1920.

4^η εβδομάδα: Το τάνγκο και η σάμπα μέσα στο ιστορικό τους πλαίσιο.

5^η εβδομάδα: Η «εισβολή» των μαζών στη δημόσια σφαίρα: η κοινωνική εμπειρία

του περονισμού (1945-1955).

6^η εβδομάδα: Επαναστάσεις και αντάρτικα κινήματα (δεκαετίες 1960-1970).

7^η εβδομάδα: Η Κουβανέζικη Επανάσταση μέσα από τον κουβανικό κινηματογράφο.

8^η εβδομάδα: Οι απόκληροι: οι παραγκουπόλεις της Λατινικής Αμερικής.

9^η εβδομάδα: Η εμπειρία του τρόμου: οι δικτατορίες των δεκαετιών 1970 και 1980.

10^η εβδομάδα: Το «μπουμ» του λατινοαμερικανικού μυθιστορήματος.

11^η εβδομάδα: Σύγχρονοι ιθαγενείς και ιθαγενισμοί.

12^η εβδομάδα: Σύγχρονες μορφές κοινωνικής διαμαρτυρίας στις λατινοαμερικανικές

χώρες.

13^η εβδομάδα: Η ενδημική βία στις χώρες της Λατινικής Αμερικής.

Μαρία Δαμηλάκου, Ιστορία της Λατινικής Αμερικής από το τέλος της αποικιοκρατίας μέχρι σήμερα, Αθήνα, Αιώρα, 2014. Χοσέ Κάρλος Μαριάτεγκι, Επτά δοκίμια για την ερμηνεία της περουβιανής πραγματικότητας, Αθήνα, Άγρα, 2008. Εντουάρντο Γκαλεάνο, Οι ανοιχτές φλέβες της Λατινικής Αμερικής, μτφρ. Φώντας Κονδύλης, Αθήνα, Κουκκίδα, 2008.

Διαλέξεις από τη διδάσκουσα συνοδευόμενες από αρχειακό φωτογραφικό και οπτικοακουστικό υλικό. Συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων στην τάξη.

Προφορική εξέταση. Οι φοιτητές θα πρέπει να προετοιμάσουν και να παρουσιάσουν σε προφορική εξέταση (κατά τη διάρκεια της εξεταστικής περιόδου) ένα από τα θέματα που θα συζητηθούν στα μαθήματα.