Το Τμήμα Ιστορίας της Σχολής Ιστορίας και Μετάφρασης-Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου οργανώνει το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών  «Μεθοδολογία Κριτικής και Έκδοσης Ιστορικών Πηγών», που λειτουργεί από το 2003 και αναμορφώθηκε το 2014. Το ΠΜΣ δέχεται πτυχιούχους όλων των κατευθύνσεων και των ειδικοτήτων ΑΕΙ – ΑΣΕΙ – ΑΤΕΙ.

 
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ – ΣΚΟΠΟΣ
Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών αποσκοπεί

• Στην εξοικείωση των σπουδαστών του με τη χρήση των αρχειακών και ευρύτερα των ιστορικών πηγών, οι οποίες προέρχονται από το σύνολο της συλλογικής ή και ατομικής ανθρώπινης δραστηριότητας κατά την υστεροβυζαντινή, τη νεότερη και τη σύγχρονη περίοδο·
• Στην παροχή της δυνατότητας εμβάθυνσης και πολλαπλής αξιοποίησής των εν γένει ιστορικών τεκμηρίων σε περιβάλλον αλληλεπίδρασης  των κοινωνικών, ανθρωπιστικών και θετικών επιστημών αλλά και των τεχνών·
• Στη διδασκαλία μεθόδων ταξινόμησης, τεκμηρίωσης και κριτικής  των  ιστορικών πηγών και  εφαρμογής σε αυτές των νέων τεχνολογιών · 
• Στη μύηση στις μεθόδους έκδοσης και επανέκδοσης αρχειακού υλικού πρωτοτύπων ή αντιγράφων οποιασδήποτε ύλης ή τεχνικής, το οποίο σχετίζεται κυρίως με την δραστηριότητα κρατών και διακρατικών ενώσεων, δημοσίων ή ιδιωτικών οργανισμών, νομικών και φυσικών προσώπων

Αναφερόμαστε ιδίως σε αρχειακό υλικό που αποτελείται από
α)   μεμονωμένα έγγραφα, χειρόγραφα, παλαιότυπα, κατάστιχα και κώδικες,
β)   απομνημονεύματα και ημερολόγια,
γ)   αλληλογραφία επίσημη και ιδιωτική,
δ)   προπαγανδιστικά έντυπα, εκκλήσεις, προκηρύξεις, αφίσες,
ε)   ημερήσιο και περιοδικό τύπο,
στ) οποιοδήποτε υλικό σε ηχητικές και οπτικές – κινούμενες ή στατικές – αποτυπώσεις, συμπεριλαμβανομένων των προφορικών μαρτυριών, και
ζ)  ηλεκτρονικά ή ψηφιακά/ψηφιοποιημένα αρχεία.

Συνεπώς, το συγκεκριμένο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, καθώς  απονέμει Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης (Μ.Δ.Ε.) στη «Μεθοδολογία Κριτικής και Έκδοσης Ιστορικών Πηγών»

- παρέχει στους  αποφοίτους του πρωταρχικά τα απαραίτητα εφόδια να εισέλθουν στην αγορά εργασίας κυρίως στο  χώρο των εκδόσεων και στον χώρο των αρχείων,
- τους δίνει τη δυνατότητα απασχόλησης στο χώρο των εκδοτικών επιχειρήσεων και των δημοσιογραφικών οργανισμών, των δημοσίων και ιδιωτικών αρχειακών φορέων, των ερευνητικών κέντρων και των επιστημονικών προγραμμάτων, των φορέων εκπαίδευσης και πολιτισμού.

Επιπλέον, δημιουργεί φυτώριο νέων ερευνητών ικανών να αναλάβουν την εκπόνηση διδακτορικών διατριβών υψηλών προδιαγραφών στους προαναφερόμενους διεπιστημονικούς τομείς.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
Η χρονική διάρκεια για την απονομή του Μ.Δ.Ε. ορίζεται σε τρία (3) διδακτικά εξάμηνα, τα οποία αντιστοιχούν σε 90 μονάδες ECTS.

Το Πρόγραμμα μαθημάτων απαρτίζεται από τα παρακάτω υποχρεωτικά, επιλεγόμενα μαθήματα και εργαστηριακά σεμινάρια:

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ
Στο πλαίσιο συνεργασίας του Ιονίου Πανεπιστημίου με το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, σπουδαστές του ΜΠΣ «Μεθοδολογία Κριτικής και Έκδοσης των Ιστορικών Πηγών» κατόπιν επιλογής και με υποτροφίες από το πρόγραμμα ERASMUS+ (ERA PLACES) ασκούνται από το 2015 στο Αρχείο και τη Βιβλιοθήκη της Ιεράς Μονής και της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

• Η διπλωματική εργασία των σπουδαστών του ΠΜΣ «Μεθοδολογία Κριτικής και Έκδοσης Ιστορικών Πηγών» ουσιαστικά αποτελεί προσομοίωση της έκδοσης μιας αρχειακής ή άλλου είδους ιστορικής πηγής.
• Συγκροτείται από δύο μέρη: Το πρώτο λειτουργεί ως εισαγωγή στην  πηγή, η οποία περιλαμβάνεται στο δεύτερο μέρος.
• Στην εισαγωγή (πρώτο μέρος)  παρατίθενται:
  (α) μελέτη βάσει κυρίως των σημαντικότερων τίτλων της επιστημονικής     βιβλιογραφίας σχετικά με το θέμα που διαπραγματεύεται η υπό έκδοση πηγή, και
  (β) αναλυτική αναφορά στη συνεισφορά της εν λόγω πηγής  σε (μία συνήθως συμπληρωματική ή και ενδεχομένως ανατρεπτική) τεκμηρίωση της ερμηνευτικών προσεγγίσεων της  βιβλιογραφίας στο θέμα.

• Στο δεύτερο μέρος της διπλωματικής εργασίας ένα ιστορικό τεκμήριο (ή μια επιλογή τεκμηρίων)
  (α)  μεταγράφεται (αν προέρχεται από χειρόγραφο), ή
  (β) αποτυπώνεται γραπτά (αν προέρχεται από ηχητική καταγραφή), ή
  (γ)  μεταφράζεται στη νέα ελληνική (αν έχει ήδη εκδοθεί).

• Τα δύο μέρη της εργασίας λειτουργούν ισότιμα ως προς την αξιολόγησή της.

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ(με αστερίσκο σημειώνονται οι διδάξαντες)

Ομότιμοι Καθηγητές:
Ελένη Αγγελομάτη-Τσουγκαράκη* (πρώην Διευθύντρια του ΜΠΣ)
Μαριάννα Κολυβά
Γεώργιος Μπώκος*
Θεοδόσης Πυλαρινός
Δημήτριος Σοφιανός* (±2008)
Δημήτριος Τσουγκαράκης*

Καθηγητές:
Σπυρίδων Ασωνίτης* (±2012)
Νικόλαος Καραπιδάκης*
Τζελίνα Χαρλαύτη*
Γρηγόριος Ψαλλίδας (Διευθυντής του ΜΠΣ)

Αναπληρωτές καθηγητές:
Βάιος Βαϊόπουλος
Αθανάσιος Ευσταθίου
Ιωάννης Κόκκωνας
Αλίκη Νικηφόρου*
Θεοδόσιος Νικολαΐδης
Μάριος Πουλος

Επίκουροι καθηγητές:
Φωτεινή Βάκη
Ανδρέας Γιαννακουλόπουλος
Ηλίας Γιαρένης
Μαρία Δαμηλάκου
Μαρία Κανελλοπούλου-Μπότη
Σοφία Λαΐου
Καλομοίρα Ματαράγκα
Χριστίνα Μπάνου
Ευδοκία Ολυμπίτου* (±2011)
Ηλίας Σβέρκος

Λέκτορες:
Αιτωλία-Αικατερίνη Μαρτίνη
Μαριέττα Μινώτου*


Έξωτερικοί συνεργάτες/συνεργασθέντες:

Arnold F. Van Gemert (Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ
Σπυρίδων Κοντογιάννης, (Ομότιμος Καθηγητής του ΕΚΠΑ, Διευθυντής του Ιστορικού Αρχείου της Εκκλησίας της Ελλάδος)
Στέφανος Κακλαμάνης (Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης)
Ιωάννης Μαυρομάτης (Καθηγητής του Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων)
Ιωάννης Μουρέλος (Καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας του ΑΠΘ)
Αναστασία Παπαδία-Λάλα (Καθηγήτρια του ΕΚΠΑ)
Μαρία Παπαευσταθίου (Σχολική Σύμβουλος, Δρ Παν/μίου Ιωαννίνων)
Ευάνθης Χατζηβασιλείου ( Καθηγητής του ΕΚΠΑ)
Παρασκευάς Κονόρτας (Αναπληρωτής Καθηγητής του  ΕΚΠΑ)
Σοφία Μεργιαλή (Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του ΕΚΠΑ)
Κωνσταντίνα Μπότσιου (Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου)
Βάσω Πέννα* ( Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πελοποννήσου)
Βαγγέλης Καραμανωλάκης (Λέκτορας του ΕΚΠΑ)
Χαρίτων Καρανάσιος (Ερευνητής στο Κ.Ε.Μ.Ν.Ε. της Ακαδημίας Αθηνών)
Κωνσταντίνος Λαμπρινός (Ερευνητής στο Κ.Ε.Μ.Ν.Ε. της Ακαδημίας Αθηνών)
Πηνελόπη Στάθη (±2008)
Αγαμέμνων Τσελίκας (Διευθυντής Ιστορικού και Παλαιογραφικού Αρχείου ΜΙΕΤ)
Αλέξιος Μάλλιαρης (Διδάκτωρ Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου)
Ελένη Δημητρίου (Διδάκτωρ Ιστορίας του ΕΚΠΑ )
Χρήστος Ζαμπακόλας (Διδάκτωρ Αρχειονομίας του Ιονίου Πανεπιστημίου)
Κλαούντια Μπέτχερ (ΕΤΕΠ ΤΙΣΤ)
Σωκράτης Πουλής (Υποψήφιος διδάκτωρ)
Φωτεινη Χαιρέτη (Υποψήφια διδάκτωρ)