Ο Σύνδεσμος Φιλολόγων περιοχής Αιγιαλείας και Καλαβρύτων, το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Μεθοδολογία Κριτικής και Έκδοσης Ιστορικών Πηγών» του Ιονίου Πανεπιστημίου και ο Πανελλήνιος Σύλλογος Αποφοίτων Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Μουσειολογίας Ιονίου Πανεπιστημίου διοργάνωσαν το 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ιστορίας στο Αίγιο, το οποίο διεξήχθη με μεγάλη επιτυχία στο «Σήμαντρον» (Ελαιώνας Αιγιαλείας) από την Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου 2023 έως και την Κυριακή 1 Οκτωβρίου υπό την αιγίδα της Ιεράς Μητρόπολης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, του Δήμου Αιγιαλείας καθώς και του τμήματος ΓΑΚ Αιγιαλείας.
Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής ήταν ο Ψαλλίδας Γρηγόριος, καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας του Ιόνιου Πανεπιστημίου και Διευθυντής του ΠΜΣ «Μεθοδολογία Κριτικής και Έκδοσης Ιστορικών Πηγών», ενώ Πρόεδρος Οργανωτικής Επιτροπής ήταν ο Δουκάκης Κωνσταντίνος, Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας, Πολιτικής και Διεθνών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο «Νεάπολις» Πάφου.
Στο Συνέδριο ακούστηκαν εισηγήσεις διακεκριμένων επιστημόνων από πανεπιστήμια της χώρας σε σχέση με την ανάδειξη των ιστορικών πηγών από την αρχαιότητα μέχρι και τις μέρες μας, ενώ παράλληλα πραγματοποιήθηκαν workshops Παλαιογραφίας που έλαβαν χώρα στις Μονές του Μεγάλου Σπηλαίου και των Παμμεγίστων Ταξιαρχών με την ευλογία και την υποστήριξη της Ιεράς Μητρόπολης, καθώς δόθηκε πρόσβαση σε ελληνικά και οθωμανικά χειρόγραφα τεράστιας επιστημονικής αξίας για μελέτη και ανάδειξη.
Κατά την έναρξη του συνεδρίου, την Παρασκευή το απόγευμα, ενεγράφησαν περίπου 130 σύνεδροι (εκπαιδευτικοί, βιβλιοθηκονόμοι, φοιτητές, κληρικοί, κ.α.), ώστε να παρακολουθήσουν τις ομιλίες, όπως είχαν οριστεί από το πρόγραμμα της διοργάνωσης.
Μετά από τους χαιρετισμούς του Προέδρου του Συνδέσμου Φιλολόγων Αιγιαλείας και Καλαβρύτων, κ. Γιώργου Γεωργόπουλου, του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, κ.κ. Ιερώνυμου, καθώς και εκπροσώπου της Υφυπουργού Υποδομών, κας Χριστίνας Αλεξοπούλου, παρουσιάστηκε η προβληματική και η στοχοθεσία του Συνεδρίου.
Ομιλητές ήταν ο κ. Αθ. Φωτόπουλος, πρ. Επίκουρος Καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πατρών, κ. Κλάψης Αντώνης, Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και ο κ. Ευσταθίου Αθανάσιος, Καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας του Ιόνιου Πανεπιστημίου και Κοσμήτορας της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών Ιονίου Πανεπιστημίου.
Την επόμενη ημέρα, Σάββατο πρωί, διενεργήθηκε το 1ο workshop Παλαιογραφίας στην Ιερά Μονή Μεγάλου Σπηλαίου, όπου 35 σύνεδροι είχαν την μοναδική ευκαιρία, σε ένα εξαίρετο περιβάλλον και σε ένα κλίμα εγκάρδιας φιλοξενίας από τον ηγούμενο και τους μοναχούς, να παρακολουθήσουν την παρουσίαση των χειρογράφων της Μονής καθώς και βασικές αρχές Παλαιογραφίας και προσέγγισης χειρογράφων από τους κ. Χρυσοστομίδη Ηλία, Επίκουρο Καθηγητή στο Τμήμα Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Μουσειολογίας του Ιόνιου Πανεπιστημίου, την κα. Χαιρέτη Φωτεινή, Δρ. Ιστορίας, εντεταλμένη Διδασκαλίας Παλαιογραφίας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο καθώς και από τον κ. Ζαμπακόλα Χρήστο, Επίκουρο Καθηγητή στο Τμήμα Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.
Το απόγευμα της ίδιας μέρας το συνέδριο υλοποιήθηκε σε δύο φάσεις. Στην πρώτη φάση πραγματοποιήθηκαν δύο παράλληλες συνεδρίες που αφορούσαν τις αρχειακές πηγές για τον ελλαδικό χώρο και της αρχειακές πηγές τοπικής Ιστορίας. Στη δεύτερη αναπτύχθηκαν εισηγήσεις που σχετίζονταν με «πηγές Νεότερης και Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας». Ακολούθησε ενδιαφέρουσα συζήτηση μεταξύ των συνέδρων και των ομιλητών, καθώς και γόνιμος διάλογος ανατροφοδότησης στα διαλείμματα και μετά το πέρας των συνεδριάσεων.
Την Κυριακή το πρωί διενεργήθηκαν πάλι δυο παράλληλες συνεδρίες που αφορούσαν «Μεθοδολογικά Ζητήματα των Ιστορικών Πηγών» καθώς και «Τεχνικές Ανάλυσης Ιστορικών Πηγών -Μελέτες Περίπτωσης».
Ακολούθησε Στρογγυλή Τράπεζα για ανασκόπηση και συμπεράσματα του Συνεδρίου με Συντονιστή τον κ. Ψαλλίδα Γρηγόριο, Καθηγητή στο Τμήμα Ιστορίας του Ιόνιου Πανεπιστημίου και Διευθυντή του ΠΜΣ «Μεθοδολογία Κριτικής και Έκδοσης Ιστορικών Πηγών». Μέλη ήταν οι κ.κ Δουκάκης Κωνσταντίνος, Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας, Πολιτικής και Διεθνών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο «Νεάπολις» της Πάφου, Ευσταθίου Αθανάσιος, Καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας του Ιόνιου Πανεπιστημίου και Κοσμήτορας Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών Ιονίου Πανεπιστημίου, Ζαμπακόλας Χρήστος, Επίκουρος Καθηγητή στο Τμήμα Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, Κλάψης Αντώνης, Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Φωτόπουλος Θ. Αθανάσιος, πρ. Επίκουρος Καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πατρών.
Το απόγευμα της Κυριακής διενεργήθηκε το 2οworkshop Παλαιογραφίας στην Ιερά Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών, όπου οι ανωτέρω Παλαιογράφοι ανέδειξαν τα ελληνικά και οθωμανικά χειρόγραφα της Μονής. Οι συμμετέχοντες απήλαυσαν κατά την έλευσή τους την μοναδικότητα του τοπίου και την σεπτότητα του χώρου της Μονής καθώς και την ευγενική φιλοξενία του ηγουμένου και των μοναχών.
Στα συμπεράσματα που προέκυψαν από το Συνέδριο σημειώθηκε η ανάδειξη της τοπικής ιστορίας, καθώς και της ακαδημαϊκής και της δημόσιας ιστορίας. Τονίστηκε η ανάγκη προσέγγισης και ανάδειξης των χειρογράφων των Μονών της Ιεράς Μητροπόλεως. Παράλληλα επισημάνθηκε η ανάγκη καθιέρωσης του εν λόγω συνεδρίου και ανακοινώθηκε η έκδοση συλλογικού τόμου, όπου και θα φιλοξενηθούν οι σχετικές εισηγήσεις.
Ιδιαίτερες ευχαριστίες απευθύνθηκαν στο Σύνδεσμο Φιλολόγων για την πρωτοβουλία και την άψογη διοργάνωση, στον Πανελλήνιο Σύλλογο Αποφοίτων Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Μουσειολογίας του Ιονίου Πανεπιστημίου για την υποστήριξη, καθώς και στην Ιερά Μητρόπολη για την φιλοξενία και την άδεια πρόσβασης στα χειρόγραφα των Μονών.
