ΠΑΠΠΑΣ Θ.

Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Monpellier στην κλασική φιλολογία, σπούδασε ιστορία και κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο του Bordeaux III (DEUG d’histoire 1982, Licence d’histoire 1983, Maîtrise d’histoire 1984, D.E.A. en Lettres Classiques 1985, Διδακτορικό δίπλωμα en Lettres Classiques 1989). Είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Αρχειονομίας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Διδάσκει τα μαθήματα «Αρχαία Ελληνική Γραμματεία», «Ιστορία της αρχαίας ελληνικής παιδείας» και «Μεθοδολογία της επιστημονικής έρευνας». Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα είναι η αρχαία ελληνική λογοτεχνία, το αρχαίο θέατρο, η ανθρωπολογία της αρχαίας Ελλάδας, η ελληνική επιγραφική, η αρχαία ελληνική θρησκεία, η τοπική ιστορία. Το έργο του περιλαμβάνει μονογραφίες και άρθρα σε ελληνικά και ξένα περιοδικά. Δειγματικά αναφέρουμε ορισμένα: Anthropologie de la comédie grecque ancienne, διδ. διατριβή, Πανεπιστήμιο του Montpellier ΙΙΙ, εκδ. Aναστασάκης, Aθήνα 1990. O φιλόγελως Aριστοφάνης, εκδ. Kαρδαμίτσα, Aθήνα 1994 (β΄ έκδοση 1996). Θεατρικές παραστάσεις στην αρχαία Κέρκυρα. Ίδρυση των Διονυσίων, εκδ. Μ. Καρδαμίτσα, Αθήνα 1996 (β΄ έκδοση 2001). Κέρκυρα: Εγχειρίδιο Τοπικής Ιστορίας (Επιστημονικός Υπεύθυνος και Επιμέλεια), εκδ. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Αθήνα 2000. Eλληνική παρουσία στην Κάτω Ιταλία και Σικελία (επιμ.), Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου, εκδ. Απόστροφος, Κέρκυρα 2000. Η μεθοδολογία της επιστημονικής έρευνας στις ανθρωπιστικές επιστήμες, εκδ. Καρδαμίτσα, Αθήνα 2002. «L’attore nell’antica Grecia», Vichiana, 1 (2003), σσ. 135-153.

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ

o H ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Σχεδιασμός της επιστημονικής έρευνας. Αναζήτηση του βιβλιογραφικού υλικού. Δομή της επιστημονικής εργασίας. Συγγραφή.

Η βιβλιογραφική έρευνα του αρχαίου κόσμου έχει διευρυνθεί με τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις και είναι ευκολότερη σήμερα, γιατί διαθέτουμε ειδικές βιβλιογραφίες, καταλόγους, ευρετήρια και βάσεις δεδομένων. Οι βάσεις αυτές προσφέρουν δυνατότητες γρήγορης και αποτελεσματικής αναζήτησης. Διακρίνονται σε βιβλιογραφικές, βάσεις με πλήρες κείμενο και στατιστικές βάσεις δεδομένων. Υπάρχουν βιβλιογραφικές βάσεις δεδομένων, στις οποίες ο ερευνητής έχει πρόσβαση από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή του (ERIC, Education Abstracts, British Education Index, Francis, Pascal, Γλαύκα κ.ά.). Οι βάσεις πλήρους κειμένου είναι ιδιαίτερης χρησιμότητας και συνεχώς εξελίσσονται. Εντυπωσιακή είναι η βάση δεδομένων για την αρχαία ελληνική γραμματεία (Thessaurus linguae graecae), καθώς και η αντίστοιχη λατινική.

Ενδεικτική ηλεκτρονική βιβλιογραφία

· Ancient Greek Sites on the World-Wide Web

· www.showgate.com/medea/grklink2.html

· Archaeology at Oxford

· http://athens.arch.ox.ac.uk/schoolarch/index.phtml

· Carnet d’adresses en langues anciennes

· http://www.ac-versailles.fr/pedagogi/Lettres/classics.htm

· Classics and Mediterranean Archaeology

· http://classics.lsa.umich.edu/welcome.html

· Encyclopedia Mythica: Roman Mythology

· http://www.pantheon.org/areas/mythology/europe/roman/

· Greek and Latin Language Resources

· http://www.cs.utk.edu/~mclennan/OM/grk-lat.html

· Labyrinth: Medieval Studies Infoserver

· http://www.georgetown.edu/labyrinth/labyrinth-home.html

· Library of Congress Resources for Greek and Latin Classics

· http://lcweb.loc.gov/global/classics/classics.html

· Link to Ancient Rome

· http://www.ghgcorp.com/shetler/rome/

· Manuscripts, Paleography, Codicology

· http://www.georgetown.edu/labyrinth/subjects/mss/mss.html

· Perseus (Univ. Tufts, Sommerville, Massachussetts)

· http://www.perseus.tufts.edu/

· Ressources pour les Sciences de l’Antiquité

· http://www.unine.ch/antic/ressources.html

· Worlds of Late Antiquity

· http://ccat.sas.upenn.edu/jod/wola.html

Επιλογή βιβλιογραφίας

· Arts and Hummanities Citation Index, Institute for Scientific Information Philadelphia, published three times a year. ASLIB. Index to Theses accepted for higher degrees by the Universities of Great Britain and Ireland and the Council for National Academic Awards, ASLIB, London, published annually.

· P. Bernadette, Ecrire une thèse ou un mémoire en sciences humaines, éd. Libraire Honore Champion, Paris 1986.

· BLLD announcement bulletin, British Library Lending Division, Boston Spa,Yorks, monthly. British Standards Institute, Recommendations for Citing Publications by Bibliographic References, London 1978.

· J. Defradas, Guide de l’étudiant helléniste, éd. Presses Universitaires de France, Paris 1968.

· Dissertation Abstracts International, Ann Arbor, published monthly. U. Eco, Πώς γίνεται μια διπλωματική εργασία, μτφρ. Μ. Κονδύλη, εκδ. Νήσος, Αθήνα 1994, 303 σελ. Encyclopédie de la Pleiade, Ιστορία και Μέθοδοί της, μτφρ. Ε. Στεφανάκη, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ., τόμ. Β΄, Αθήνα 1981.

· Θ. Παππάς, Η μεθοδολογία της επιστημονικής έρευνας, εκδ. Καρδαμίτσα, Αθήνα 2002. P. Petit, Guide de l’étudiant en histoire ancienne, ed. Presses Universitaires de France, Paris 1969³ (1959¹).

o ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Τα αρχαία συμπόσια. Διόνυσος και διονυσιακή λατρεία. Μύθος και τραγωδία. Γέλιο και κοινωνικές σχέσεις.

Επιλογή βιβλιογραφίας

· M. Austin & P. Vidal-Naquet, Οικονομία και κοινωνία στην αρχαϊκή Ελλάδα, μτφρ. Τάσος Κουκουλιός, εκδ. Ι. Ζαχαρόπουλος, Αθήνα 1998.

· Marie-Laurence Desclos (επιμ.), Le rire des Grecs. Anthropologie du rire en Grèce ancienne, ed. J. Million, Grenoble 2000.

· Louis Gernet, Ανθρωπολογία της αρχαίας Ελλάδας, μτφρ. Αναστασία Μεθενίτη & Αθανάσιος Στεφανής, εκδ. Πατάκης, Αθήνα 2000.

· Th. Pappas, Anthropologie de la comédie grecque ancienne, Montpellier 1989. J.-P. Vernant, Mythe et société en Grèce ancienne, Paris 1974.

· J.-P. Vernant, Mύθος και σκέψη στην αρχαία Eλλάδα, τόμοι I-II, μτφρ. Στ. Γεωργούδη, εκδ. I. Zαχαρόπουλος, Aθήνα 1989.

· Robert Flacelière, Ο δημόσιος και ιδιωτικός βίος των αρχαίων Ελλήνων, μτφρ. Γ.Δ. Βανδώρος, εκδ. Παπαδήμας, Αθήνα 1995.

o ΠΟΛΙΤΕΣ ΚΑΙ ΜΗ ΠΟΛΙΤΕΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Οι Έλληνες και οι άλλοι. Ο Ξένος, ο δούλος, ο μέτοικος, η γυναίκα, ο πολίτης.

Επιλογή βιβλιογραφίας

· M.D. Baslez, L’étranger dans la Grèce antique, Les Belles Lettres, Paris 1984.

· L. Canfora, «Ο πολίτης», στο: P. Borgeaud - G. Cambiano (κ.ά.), Ο Έλληνας άνθρωπος, μτφρ. Χ. Τασάκος, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1996, σσ. 201-250.

· P. Gauthier, Symbola: les étrangers et la justice dans les cités grecques, Annales de l’Est, Nancy 1972.

· Claude Vatin, Citoyens et non-citoyens dans le monde grec, Sedes, Paris 1984.

o Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΘΗΝΑ

Ιδιωτική και δημόσια ζωή της γυναίκας. Ενδυμασία και καλλωπισμός των γυναικών. Γαμήλια έθιμα. Oι φιλολογικές πηγές μας επιτρέπουν να σχηματίσουμε σαφή εικόνα για τα ρούχα της γυναίκας, την κοσμητική και κομμωτική τέχνη. Oι παραστάσεις των διάφορων αγγείων και οι διάφορες άλλες πηγές μπορούν να συμπληρώσουν αυτή την εικόνα για τη γυναίκα.

Επιλογή βιβλιογραφίας

· Anastasia Pekridou Gorecki, Η μόδα στην αρχαία Ελλάδα, μτφρ. Δ.Γ. Γεωργοβασίλης & M. Pfreimter, Παπαδήμας, Αθήνα 1993.

· Robert Flacelière, Ο δημόσιος και ιδιωτικός βίος των αρχαίων Ελλήνων, μτφρ. Γ.Δ. Βανδώρος, εκδ. Παπαδήμας, Αθήνα 1995.

· Robert Flacelière, La vie quotidienne en Grèce, au siècle de Rériclès, Hachette, Paris 1959. Robert Flacelière, Ο έρωτας στην αρχαία Ελλάδα, μτφρ. Α. Καραντώνη, εκδ. Παπαδήμας, Αθήνα 1995.

· Carola Reinsberg, Γάμος, εταίρες και παιδεραστία στην αρχαία Ελλάδα, μτφρ. Δ.Γ. Γεωργοβασίλης & M. Pfreimter, Παπαδήμας, Αθήνα 1993.

o Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

Οι αιτίες του πολέμου και τα κίνητρα. Στρατιωτική λειτουργία και κοινωνική θέση. Το πρότυπο του οπλίτη. Ο μισθοφορικός στρατός. Πόλεμος και ειρήνη.

Επιλογή βιβλιογραφίας

· F. Chamoux, O Ελληνικός Πολιτισμός, μτφρ. Αικ. Παπαθωμοπούλου, εκδ. Ι. Ζαχαρόπουλος, Αθήνα 1999, σσ. 133-171.

· P. Ducrey, Guerre et guerriers dans la Grèce antique, Payot, Paris 1985. Y. Garlan, La guerre dans l’antiquité, Nathan, Paris 1972.

· J.P. Vernant (επιμ.), Problèmes de la guerre en Grèce ancienne, EHESS, Paris 1968.

· J. de Romilly, Ο Θουκυδίδης και ο αθηναϊκός Ιμπεριαλισμός, Αθήνα 2000.

· P. Vidal-Naquet, Le chasseur noir, La Decouverte, Paris 1991, σσ. 123-207.

· P. Vidal-Naquet, Guerre et économie en Grèce ancienne, La Découverte, Paris 1989.

· P. Vidal-Naquet, Guerre et religion en Grèce à l’époque classique, Les Belles Lettres, Paris 1989.

o Ο ΑΡΧΑΙΟΣ ΈΛΛΗΝΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΘΕΟΙ

Χαρακτηριστικά της αρχαίας ελληνικής θρησκείας. Ευσέβεια και αθεϊσμός. Το ιερό, οι θεοί και η πόλη. Θρησκεία και μαγεία. Μυστήρια και αιρέσεις. Θρησκευτικοί σύλλογοι.

Επιλογή βιβλιογραφίας

· W. Burkert, Aρχαία ελληνική θρησκεία. Aρχαϊκή και κλασική εποχή, μτφρ. N.Π. Mπεζαντάκου-A. Aβαγιανού, εκδ. Kαρδαμίτσα, Aθήνα 1993.

· W. Burkert, Eλληνική μυθολογία και τελετουργία. Δομή και ιστορία, μτφρ. Hλ. Aνδρεάδη, εκδ. M.I.E.T., Aθήνα 1993.

· L. Gernet - A. Boulanger, Le génie grec dans la religion, éd. A. Michel, Paris 1932.

· R. Martin - H. Metzger, La religion grecque, éd. P.U.F., Paris 1976. M.P. Nilsson, Eλληνική λαϊκή θρησκεία, μτφρ. I.Θ. Kακριδής, Aθήνα 1953.

· L. Séchan P. Lévêque, Les grandes divinités de la Grèce, éd. De Boccard, Paris 1966.

· J.P. Vernant, Mythe et religion en Grèce ancienne, Seuil, Paris 1990.

· J.P. Vernant, Mythe et société en Grèce ancienne, Paris 1974. J.P. Vernant, Mύθος και σκέψη στην αρχαία Eλλάδα, τόμοι I-II, μτφρ. Στ. Γεωργούδη, εκδ. I. Zαχαρόπουλος, Aθήνα 1989.

o ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Το αρχαίο ελληνικό θέατρο αποτελεί ένα από τα κορυφαία πολιτιστικά επιτεύγματα του ελληνικού πνεύματος και ανεκτίμητη συνεισφορά στην παγκόσμια πολιτισμική κληρονομιά. Στην αρχαία τραγωδία και κωμωδία ενώνονται αρμονικά ο λόγος, το τραγούδι και ο χορός, ενώ παρασταίνεται δημιουργικά ο μύθος ανανεωμένος μέσα από τον κοινωνικό και πολιτικό προβληματισμό της εποχής, σε μια ύψιστη πνευματική δημιουργία. Tο αρχαίο ελληνικό θέατρο γεννήθηκε στην Aθήνα του 5ου π.X. αιώνα, σε μια συγκεκριμένη ιστορική στιγμή. Tόσο η τραγωδία όσο και η κωμωδία αποτελούν κατ’ εξοχήν πολιτικά κείμενα. H τραγωδία μολονότι αντλεί τις υποθέσεις της από το μύθο θέτει στο κέντρο των ενδιαφερόντων της την κοινωνική σκέψη της πόλης. H κωμωδία αντανακλά την καθημερινή ζωή της Aθήνας. Παρατηρούμε ότι η ακμή του αρχαίου ελληνικού θεάτρου συμπίπτει με την επικράτηση της Aθηναϊκής Δημοκρατίας. Θέατρο και Δημοκρατία συμπορεύονται και αλληλοεπηρεάζονται

Επιλογή βιβλιογραφίας

· F.R. Adrados, Fiesta, comedia y tragedia, Barcelona 1972 (Madrid 1983²) [Festival, Comedy and Tragedy. The Greek Origins of Theatre, Leiden 1975].

· P.D. Arnott, Public and Performance in the Greek Theatre, London 1989.

· H.C. Baldry, Το τραγικό θέατρο στην αρχαία Ελλάδα, Λονδίνο 1971, μτφρ. Γ. Xριστοδούλου & Λ. Xατζηκώστα, εκδ. Kαρδαμίτσα, Aθήνα 1981.

· K.G. Dover, H κωμωδία του Aριστοφάνη, μτφρ. Φ.I. Kακριδής, εκδ. M.I.E.T, Aθήνα 1978.

· R. Goossens, Euripide et Athènes, Bruxelles 1962.

· J.R. Green, Το θέατρο στην αρχαία Ελληνική κοινωνία, μτφρ. Μαρία Πάντα, εκδ. Έλλην, Αθήνα 2000.

· J.C. Moretti, Théâtre et société dans la Grèce antique, éd. Le livre de poche, Paris 2001.

· Th. Pappas Anthropologie de la comédie grecque ancienne, Athènes 1990. Θ. Παππάς, O φιλόγελως Aριστοφάνης, εκδ. Kαρδαμίτσα, Aθήνα 1994.

· J.P. Vernant, La crainte et l’angoisse dans le théâtre d’Eschyle, Paris 1958.

· J.P. Vernant, Η νεωτερικότητα του Ευριπίδη, μτφρ. Α. Στασινοπούλου-Σκιαδά, εκδ. Καρδαμίτσα, Αθήνα 1997.

· J.-P. Vernant & P. Vidal-Naquet, Μύθος και τραγωδία στην αρχαία Ελλάδα, μτφρ. Στέλλα Γεωργούδη, εκδ. Ζαχαρόπουλος, τόμ. Α΄, Αθήνα 1988· τόμ. Β΄, μτφρ. Αριάδνη Τάττη, εκδ. Ζαχαρόπουλος, Αθήνα 1991.

o ΓΡΑΠΤΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Η προφορική ποίηση. Η χρήση της γραφής και η προφορική επικοινωνία στην αρχαϊκή Ελλάδα. Η προφορικότητα και ο γραπτός λόγος. Η χρήση της γραφής και η εξουσία.

Επιλογή βιβλιογραφίας

· M. Detienne (επιμ.), Les savoirs de l’écriture. En Grèce ancienne, Lille 1988. Horst Blanck, Το βιβλίο στην αρχαιότητα, μτφρ. Δ.Γ. Γεωργοβασίλης & M. Pfreimter, εκδ. Παπαδήμας, Αθήνα 1994.

· M.Ν. Κοπιδάκης (επιμ.), Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας, εκδ. Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο, Αθήνα 1999.

· Α.-Φ. Χριστίδης (επιμ.), Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας. Από τις αρχές έως την ύστερη αρχαιότητα, εκδ. Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 2001. Rosalind Thomas, Γραπτός και προφορικός λόγος στην αρχαία Ελλάδα, μτφρ. Δ. Κυρτάτας, Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 1996.

o Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ

Ο ηρωικός άνθρωπος, ο αρχαϊκός άνθρωπος, ο πολιτικός άνθρωπος, ο ελληνιστικός άνθρωπος.

Επιλογή βιβλιογραφίας

· W. Burkert, Aρχαία ελληνική θρησκεία. Aρχαϊκή και Kλασική Eποχή, μτφρ. N.Π. Mπεζαντάκου-A. Aβαγιανού, εκδ. Kαρδαμίτσα, Aθήνα 1993.

· J. Boardman (κ.ά.), Η Ελλάδα και ο ελληνιστικός κόσμος, μετάφρ. Α. Τσοτσορού-Μύστακα, Πανεπιστήμιο της Oξφόρδης, εκδ. Νεφέλη, Αθήνα 1996. A. Bonnard, O αρχαίος

· ελληνικός πολιτισμός, μτφρ. Δ. Θοιβιδόπουλος-E. Γαρίδη, εκδ. Θεμέλιο, τόμοι 1-3, Aθήνα 1985-1991.

· P. Borgeaud - G. Cambiano (κ.ά.), O Έλληνας άνθρωπος, μτφρ. Χ. Τασάκος, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1996. M. Detienne, Les maîtres de vérité dans la Grèce archaïque, Paris 1967.

· M. Detienne & J.-P. Vernant, La cuisine du sacrifice en pays grec, Gallimard, Paris 1979.

· P. Veyne, Le pain et le cirque. Sociologie historique d’un pluralisme politique, ed. du Seuil, Paris 1976.