ΠΜΣ «Ιστορική Δημογραφία»: Θέματα εξετάσεων 2006

Αγαπητέ Υποψήφιε

Αγαπητή Υποψήφια

Τα θέματα του φακέλου αυτού τα συναντάμε πολύ συχνά στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο καθώς και σε διάφορα επιστημονικά έντυπα. Θέτουν ένα μείζον ζήτημα και περιγράφουν βασικούς προβληματισμούς σχετικά με την κατάσταση και την πορεία του παγκόσμιου πληθυσμού. Τα στοιχεία της πληθυσμιακής κατάστασης που περιγράφεται σε αυτά, έτσι όπως αυτή διαμορφώνεται κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα, και οι προβλέψεις για το πρώτο μισό του 21ου αιώνα απαιτούν τη δική σας κρίση και αξιολόγηση με μορφή απαντήσεων στα ερωτήματα τα οποία διατυπώνονται στο τέλος των θεμάτων.
Ο διαθέσιμος χρόνος για τις απαντήσεις είναι τρεις ώρες.

Σας ευχόμαστε καλή επιτυχία,

Ο Επιστημονικός Υπεύθυνος του Μ.Π.Σ και η Επιτροπή Εξετάσεων

Αγαπητέ Υποψήφιε
Αγαπητή Υποψήφια

Παρακαλούμε

1. να συμπληρωθούν τα στοιχεία σας στο εσωτερικό του πίνακα που ακολουθεί και
2. να καλυφθούν σωστά με τη μπλε κόλλα.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥ-ΑΣ

Κείμενο Νο 1:
«ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ», 23 Μαρτίου 2006: «Πρόσφυγες: Άλλα 2 εκατ. Μέσα στο 2005»

«Ακόμη δύο εκατομμύρια άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους εξαιτίας συγκρούσεων ή κακομεταχείρισης το 2005, παραμένοντας όμως εντός των συνόρων της πατρίδας τους και προσχωρώντας έτσι σε μία από τις ευάλωτες και παραμελημένες πληθυσμιακές ομάδες του κόσμου.. Οι πρόσφυγες που διασχίζουν κάποια διεθνή σύνορα μπορούν α ζητήσουν προστασία,.. αλλά δεν υπάρχει αντίστοιχο σύστημα για ανθρώπους που εκτοπίζονται εντός της χώρας τους. Ο συνολικός αριθμός των εσωτερικών προσφύγων σε όλο τον κόσμο έφτανε στα τέλη του 2005 τα 23,7 εκατομμύρια.».

Κείμενο Νο 2:
«Οι μετανάστες δεν σώζουν την Ευρώπη από τη γήρανση του πληθυσμού της»
« Η Ευρώπη χρειάζεται τους μετανάστες υπογραμμίζουν τα Ηνωμένα Έθνη και υπολογίζουν ότι ήδη μεταξύ του 1995 και του 2000 ο πληθυσμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα είχε μειωθεί αν δεν υπήρχε η μετανάστευση. Σύμφωνα με την έκθεση των Η. Ε. ο πληθυσμός θα είχε συρρικνωθεί κατά 4,4 εκατ. Αν την πτώση δεν υπερκάλυπταν τα περίπου 5 εκατ. μετανάστες που εισέρευσαν την ίδια περίοδο την Ε. Ε. Ακόμη και οι μετανάστες ωστόσο δεν είναι αρκετοί ώστε να αντιστρέψουν την τάση συρρίκνωσης του πληθυσμού της Γηραιάς Ηπείρου.. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Γαλλίας, η οποία θα πρέπει να «εισάγει» 90 εκατ. Μετανάστες προκειμένου να διατηρήσει τον λόγο εξάρτησης της τρίτης ηλικίας στα επίπεδα του 1995. Η χώρα ωστόσο δεν αναμένεται να δεχθεί παρά 4 εκατ. νέους μετανάστες. Σύμφωνα με την έκθεση, περισσότεροι άνθρωποι από ποτέ, συνολικά 175 εκατ. ή το3% του παγκόσμιου πληθυσμού, ζούσαν το περασμένο έτος εκτός της χώρας στην οποία γεννήθηκαν. Την ίδια στιγμή ωστόσο τα Ηνωμένα Έθνη σημειώνουν ότι το μεταναστευτικό κύμα των τελευταίων δεκαετιών δεν είναι εξίσου δυναμικό με εκείνο που είχε παρατηρηθεί στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα.»

Κείμενο Νο 3:
«ΤΑ ΝΕΑ», έτος 1993, «Εικόνες της Μετανάστευσης»
«Αμερική: Η εικόνα της μετανάστευσης κυριαρχείται από την κίνηση από το Μεξικό προς τις Η.Π.Α., αλλά η Βραζιλία και η Βενεζουέλα υπήρξαν επίσης μαγνήτες για τους μετανάστες. Κατά τη διάρκεια του '80, 7,5 εκατ. μετανάστες εισήλθαν νομίμως στις Η.Π.Α. και άγνωστος αριθμός παρανόμως. Συνολικά ενδέχεται να φθάνουν και τα 10 εκατ. Στα τέλη της δεκαετίας του '80, το 70% των μεταναστών που πήγαιναν στον Καναδά ήταν από αναπτυσσόμενες χώρες. Δυτική Ευρώπη: Οι 12 χώρες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας απορρόφησαν 8 εκατ. μετανάστες μεταξύ του 1980 και του 1992, με το ήμισυ εξ' αυτών να προέρχεται από τη Βόρειο Αφρική, την Τουρκία και την Γιουγκοσλαβία. Υπάρχει επίσης όλο και μεγαλύτερος αριθμός μεταναστών από την ανατολική Ευρώπη και την πρώην Σοβιετική ένωση. Αφρική: Στη δυτική Αφρική, την Ακτή του Ελεφαντοστού και τη Νιγηρία είναι οι κύριοι προορισμοί των μεταναστών από τις γειτονικές χώρες. Στη νότιο Αφρική, η κύρια ροή στις τελευταίες δεκαετίες ήταν από την Μποτσουάνα, το Λεσόθο και τη Σουαζιλάνδη προς τη νότιο Αφρική. Στη βόρειο Αφρική, οι περισσότεροι μετανάστες κατευθύνονται στη δυτική Ευρώπη. Ασία: Στα τελευταία δύο χρόνια, μεγάλος αριθμός Ινδών έχει μεταναστεύσει στην Ιαπωνία και τη Νότιο Κορέα. Οι Φιλιππίνες είναι ο μεγαλύτερος τροφοδότης μεταναστών της περιοχής. Μέση Ανατολή: Οι πετρελαιοπαραγωγικές χώρες έχουν προσελκύσει μετανάστες από την Αίγυπτο, την Ινδία, το Πακιστάν, τη Νότιο Κορέα, τις Φιλιππίνες, το Μπαγκλαντές, την Ινδονησία, τη Σρι Λάνκα και την Ταϊλάνδη, από τη δεκαετία του '80.»

Κείμενο Νο 4:
«Μετανάστευση και Ελλάδα»:
«Στην περίπτωση της Ελλάδας, στους μετανάστες οφείλεται κατά τουλάχιστον τα τρία τέταρτα η αύξηση του πληθυσμού στα τέλη της δεκαετίας του '90. Μάλιστα αυτή η τάση έχει λάβει τέτοια δυναμική από τα τέλη της δεκαετίας του '80 ώστε,. η χώρα παρουσιάζει τελικά καθαρή μετανάστευση +0,6%...».

Πίνακας 1
Ηλικία των μεταναστών στην Ελλάδα 1998

Πηγή: Π. Καφετζής, Ιστορία του νέου Ελληνισμού, σ. .327 κ.ε.

Πίνακας 2
Εκπαίδευση των μεταναστών (%)

Πηγή: Π. Καφετζής, Ιστορία του νέου Ελληνισμού, σ. 327 κ.ε. . ΕΣΥΕ, Απογραφή πληθυσμού 2001

Πίνακας 3
Υπηκοότητα Αλλοδαπού Πληθυσμού στην Ελλάδα, 2001

Πηγή: ΕΣΥΕ, Απογραφή πληθυσμού 2001

Πίνακας 4
Η Ηλικία και το φύλο των μεταναστών στην Ελλάδα, 2001.

Πηγή: ΕΣΥΕ, Απογραφή πληθυσμού 2001

Πίνακας 5
Κλάδοι απασχόλησης των Αλλοδαπών, 2001

Πηγή: ΕΣΥΕ, Απογραφή πληθυσμού 2001

Με βάση τους πίνακες που αφορούν τη μετανάστευση στην Ελλάδα κατά τα τελευταία έτη (οι οποίοι θα πρέπει να αναλυθούν και να σχολιασθούν) και τα κείμενα που αφορούν πτυχές της παγκόσμιας μετακίνησης πληθυσμών, να διατυπωθούν οι εκτιμήσεις σας για την εξέλιξη του μεταναστευτικού ζητήματος κατά τις τελευταίες δεκαετίες, τις συνέπειές του και την επίδρασή του στην πορεία του παγκόσμιου πληθυσμού.