ΤΟΜΑΡΑ – ΣΙΔΕΡΗ Μ.
Αναλυτικό Βιογραφικό Σημείωμα: http://hellenicdiaspora.comΠτυχιούχος του Παντείου Πανεπιστημίου. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές Ιστορίας, Ιστορικής Δημογραφίας και Κοινωνιολογίας στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales και στο Πανεπιστήμιο Paris I – Σορβόννη. Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, διδάσκει Ιστορική Δημογραφία, Ιστορία των νοοτροπιών και Τοπική Αυτοδιοίκηση στο πολιτικό σύστημα. Έχει γράψει πολλά άρθρα, μελέτες και τα βιβλία: «Ο πληθυσμός της Λευκάδας τον 19ο αιώνα» (διδακτορική διατριβή), «Συγκρότηση και διαδοχή των γενεών στην Ελλάδα τον 19ο αιώνα. Η δημογραφική τύχη της νεότητας», «Ανώτατη Εκπαίδευση και Κοινωνική Επιλογή», «Ιστορική Δημογραφία. Από τις δημογραφικές διαδικασίες στις συλλογικές νοοτροπίες και συμπεριφορές», «Η Ελληνική Τοπική Αυτοδιοίκηση» (δοκίμια), «Ευεργετισμός και Προσωπικότητα» (2 τόμοι), «Αλεξανδρινές Οικογένειες (Χωρέμη, Μπενάκη, Σαλβάγου)». Μελετά τον Ελληνισμό της Αιγύπτου, την ιστορία της Ελληνικής Διασποράς στην Αφρική και το φαινόμενο του Ελληνικού Ευεργετισμού.
ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ
· ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ
Ο 19ος αιώνας και οι αρχές του 20ου αιώνα αποτελούν την εποχή της παγκόσμιας επέκτασης του αποικιοκρατικού συστήματος με κέντρο τις δυτικές μητροπόλεις. Ο παροικιακός Ελληνισμός εντάσσεται οργανικά στη διαδικασία συγκρότησης του αποικιοκρατικού συστήματος και στον αντίστοιχο διεθνή καταμερισμό της εργασίας. Η διδασκαλία βασίζεται στην ιστορία του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού, στη συγκρότηση των αδελφοτήτων και των κοινοτήτων της Ελληνικής παροικίας στην Αίγυπτο, καθώς και στην ανάδειξη της λειτουργίας του Αιγυπτιώτη ευεργετισμού, που εγγράφεται στη διαδικασία μετάβασης από την παραδοσιακότητα (εμείς / συλλογικό έργο) στη νεωτερικότητα ( εγώ / ατομική λειτουργία) με τη συναφή ανάδειξη της ατομικής εποποιίας.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
-Ματουλα Τομαρά-Σιδέρη, Ιστορική δημογραφία: Από τις δημογραφικές διαδικασίες στις συλλογικές νοοτροπίες και συμπεριφορές, Εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1998.
-Ματουλα Τομαρά-Σιδέρη, Ευεργετισμός και Προσωπικότητα, Τ. Α΄ και Β΄, Εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2002.
-Ιωάννης Χασιώτης, Επισκόπηση της Ιστορίας της νεοελληνικής διασποράς, Θες/κη 1993.
-Ματουλα Τομαρά-Σιδέρη, Αλεξανδρινές Οικογένειες (Χωρέμη, Μπενάκη, Σαλβάγου), Εκδ. Κέρκυρα, Αθήνα 2004.
-A. Kitoeff, The Greeks in Egypt, 1919-1937: Ethnicity and Class, Ithaca Press, London 1989.
-Richard Clogg, Η Ελληνική διασπορά στον 20ο αιώνα, Εκδόσεις Γράμματα, Αθήνα 2004.
· ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΚΑ ΔΕΝΔΡΑ
Ένας από τους μείζονες σκοπούς της Ιστορικής Δημογραφίας και ιδιαίτερα αξιόλογο αναλυτικό εργαλείο είναι η ανασύσταση των οικογενειών που αποτυπώνεται με το γενεόγραμμα. Η ανασύσταση αυτή μπορεί να αποδοθεί με ποικίλους τρόπους:
-Αφηγηματικά, όπου περιγράφεται η συγκρότηση και η ροή της οικογένειας και του σογιού μέσα στο χρόνο.
-Με μορφή πινάκων, όπου η σθλλογή των δεδομένων και πληροφοριών απεικονίζεται σε στατιστικούς πίνακες, η ερμηνεία των οποίων άπτεται της χωροχρονικής συνάφειας ενταγμένης μέσα στην κοινωνικο-οικονομικο-πολιτική κατάσταση.
-Με τη μορφή γενεογράμματος, του οποίου υπόδειγμα και πλήρως ανεπτυγμένη μορφή είναι το γενεαλογικό δένδρο.
Η σπουδαιότητα της γενεαλογίας φαίνεται και από το ότι οι άνθρωποι πάντα προσπαθούσαν να συγκρατούν στη μνήμη τους αλλά και , μετά την έλευση της γραφής, να καταγράφουν κατά τρόπο αξιόπιστο και ασφαλή τα δεδομένα της γενεαλογίας. Εδώ και πολλούς αιώνες αυτό έχει πάρει τη μορφή συστηματικών καταγραφών σε ληξιαρχικά βιβλία ή κατάστιχα γεννήσεων, γάμων και θανάτων. Το υλικό των βιβλίων αυτών –μαζί με τις απογραφές και άλλες πληροφορίες- αξιοποιείται και για την ανασύσταση των οικογενειών.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
-Ματουλα Τομαρά-Σιδέρη, Ιστορική δημογραφία: Από τις δημογραφικές διαδικασίες στις συλλογικές νοοτροπίες και συμπεριφορές, Εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1998.
-Ματουλα Τομαρά-Σιδέρη, Αλεξανδρινές Οικογένειες (Χωρέμη, Μπενάκη, Σαλβάγου), Εκδ. Κέρκυρα, Αθήνα 2004.
-Ματουλα Τομαρά-Σιδέρη και Νίκος Σιδέρης, Συγκρότηση και διαδοχή των γενεών στην Ελλάδα του 19ου αιώνα: Η δημογραφική τύχη της νεότητας, ΙΑΕΝ, Αθήνα 1986.
-Δημήτρης Μαυριδερός, Εγχειρίδιο Γενεαλογίας, Εραλδική και Γενεαλογική Εταιρεία της Ελλάδος, Αθήνα 1988.
-Claude Lévi-Strauss, Les structures élémentaires de la parenté, PUF, 1949/Mouton, 1967.
-Claude Lévi-Strauss, La pensée sauvage, Plan, 1962.