ΠΥΛΑΡΙΝΟΣ Θ.

Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών και πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του ιδίου Πανεπιστημίου. Διδάσκει ως λέκτορας στο Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου το αντικείμενο της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και Ιστορίας. Έχει δημοσιεύσει μελέτες στα περισσότερα σύγχρονα λογοτεχνικά περιοδικά, έχει επιμεληθεί πλήθος αφιερωμάτων και τιμητικών τόμων σχετικών με την Ελληνική λογοτεχνία και είναι σύμβουλος έκδοσης και επιμελητής του λογοτεχνικού περιοδικού Πόρφυρας. Από τα τελευταία του δημοσιεύματα Επτανησιακή Σχολή, Σαββάλας 2003. Έλλη Αλεξίου. Μελετήματα, Βιβλιοθήκη Τράπεζας Αττικής, 2003. 

 

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ

·          ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ

1)      Ο Αλ. Παπαδιαμάντης και η Σκιάθος (νησιωτικό μοντέλο μετακίνησης από τα ορεινά στα παραθαλάσσια - η δημιουργία της «Σκάλας» και η παρακμή της «Χώρας»). Μέσα από συγκεκριμένα κείμενά του μπορεί να μελετηθούν τα αίτια, οι συνέπειες, οι μεταβολές.

2)      Μικρασία-Σμύρνη και το ξερίζωμα του ελληνικού στοιχείου. Η μετακίνηση πληθυσμών προς την Ελλάδα. Μαρτυρίες μέσα από έργα διάφορων λογοτεχνών για την έξοδο και την εγκατάστασή τους.

3)      Θεσσαλονίκη: η πολυπολιτισμική φυσιογνωμία της μέσα από το έργο του Γ. Ιωάννου και τις μαρτυρίες άλλων λογοτεχνών. Η έλευση Ελλήνων (π.χ. από Ανατολική Ρωμυλία και η αποχώρηση άλλων λαών, π.χ. Βούλγαρων, Τούρκων και αργότερα Εβραίων).

4)      Κρήτη και μετακίνηση του τουρκικού στοιχείου μετά την Ένωσή της με την Ελλάδα (π.χ. από το έργο της Έλλης Αλεξίου).

5)      Κωνσταντινούπολη και ελληνικό στοιχείο (υπάρχει άφθονο αξιοποιήσιμο υλικό σχετικό με την ιστορία και την τύχη των ελληνικών πληθυσμών στα έργα του Γ. Θεοτοκά, της Μ. Ιορδανίδου κ.ά.).

6)      Μετανάστευση στην Αμερική, αιμορραγία σε έμψυχο δυναμικό αλλά και τόνωση του γηγενούς στοιχείου με τη συστηματική έξωθεν οικονομική υποστήριξη (π.χ. στο έργο του Θ. Βαλτινού).

Tα λογοτεχνικά κείμενα, από τα δημοτικά τραγούδια μέχρι τα πιο απαιτητικά πεζογραφήματα, αποτελούν αξιοπρόσεκτες δημογραφικές πηγές, εφόσον καταγράφουν τα ιστορικά γεγονότα και τις ποικίλες εκδηλώσεις των κοινωνιών. Γεωγραφικές ανακατατάξεις, μετακινήσεις, κατακτήσεις, ξεριζωμοί και προσφυγιά, αλλαγές συνόρων, εξαστισμός, εξωτερική ή εσωτερική μετανάστευση, επαγγελματική αποκατάσταση, αγροτικό ζήτημα, ταξιδιωτισμός, ναυτική ζωή αποτελούν μερικά μόνον από τα πολλά και πολύμορφα, ενδιαφέροντα θέματα που εμπεριέχονται στα λογοτεχνικά κείμενα. Το σημαντικότερο όμως έγκειται στον τρόπο καταγραφής των γεγονότων αυτών και των κοινωνικών συνεπειών τους. Διότι εκφεύγοντας από τον αμιγώς επιστημονικό τρόπο παρουσίασης και εξέτασης, αποτελούν εξαιτίας της μυθιστορηματικής καταγραφής τους ιδιότυπη, βιωματική δημογραφική πηγή, που εμποτισμένη με πρωτογενές υλικό και με άφθονα στοιχεία της μικροϊστορίας, οδηγεί στην αναζήτηση περιπτώσεων μη αξιοποιήσιμων εύκολα από την επιστήμη της Ιστορίας και της Δημογραφίας. Ειδικότερα, εμφιλοχωρεί το προσωπικό στοιχείο που ανοίγει άγνωστους δρόμους για την ανερεύνηση νοοτροπιών και συμπεριφορών, την ανακάλυψη πολύμορφων περιπτώσεων και διάφορων εκδοχών, που υπερβαίνουν τη συνήθη γεγονοτολογία και οδηγούν σε καινοτόμες ερμηνείες με ανθρωπολογικό, ιδεολογικό, πολιτισμικό κ.λπ. ενδιαφέρον.

Η διδασκαλία στο σεμινάριο του αντικειμένου «Λογοτεχνία και δημογραφικές μαρτυρίες» θα στηριχθεί σε ετερότροπα και ποικίλα κείμενα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, στα οποία θα εντοπίζονται οι σχετικές περιπτώσεις, τα αίτια και οι συνέπειές τους, και θα σχηματίζεται κατά περίπτωση, χρονικές περιόδους ή γεωγραφικές περιοχές του ελληνικού χώρου η εικόνα του εκάστοτε δημογραφικού φαινομένου.